Blog

Το τελευταίο Σάββατο του Μαρτίου, η Λέσχη Ανάγνωσης με συγγενείς και φίλους επισκέφθηκε την ευρύτερη περιοχή της Καβάλας, για την ετήσια ημερήσια της εξόρμηση – παράδοση πια για μας!

Μετά από συνεχείς συζητήσεις και προτάσεις με την φίλη της Λέσχης και απόφοιτο του σχολείου Πέπη Νικολαϊδου αλλά και σε συνεργασία με την μουσειολόγο και μέλος μας, δρ. Βίκυ Κερτεμελίδου, το Splendid Travel μας προσέφερε μία ακόμη ευχάριστη εκδρομή με αξιοπιστία, ασφάλεια, σωστή οργάνωση και με έναν ξεναγό που μας ταξίδεψε στις πρόσφατες ρίζες μας παρέχοντας μας γνώσεις, συγκίνηση αλλά και προβληματισμό.

Πρώτη μας στάση υπήρξε το «Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο των Ελλήνων της Καππαδοκίας Νέας Καρβάλης», ένα μονογραφικό μουσείο του Ελληνο-Καππαδοκικού πολιτισμού, 8 χλμ. έξω από την Καβάλα.

Πάνω από 400 φορεσιές, οι περισσότερες τάματα αλλοθρήσκων, χαλιά προσκυνητάρια, έγγραφα στα Καραμανλίδικα (ελληνική γραφή, μικτή παλιοτουρκική και Ανατολίτική διάλεκτος Καππαδοκίας), αντικείμενα καθημερινής ζωής, εργαλεία και σκεύη, μουσικά όργανα, όλα ενδεικτικά του τρόπου ζωής του ελληνικού πληθυσμού που ζούσε στα βάθη της Μ. Ασίας και ειδικότερα στην Καρβάλη της Καππαδοκίας.  Κοσμήματα με αναφορές από την βυζαντινή και οθωμανική αυτοκρατορία μέχρι τον 20ο αιώνα αλλά και τον Ελλαδικό χώρο μετά την ανεξαρτησία του 1821, εκκλησιαστικά κειμήλια και ιερά σκεύη των εκκλησιών της Καππαδοκίας που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες το 1924.  Είδαμε την Παναγία της Καππαδοκίας, την μόνη Παναγία στην ορθόδοξη χριστιανική ορθοδοξία που εμφανίζεται χαμογελαστή.

Τον 4ο αιώνα (300 – 400 μ.χ.) ανθίζει η μοναστική αδελφότητα στην Καππαδοκία με 300 περίπου μοναστήρια με 5.500 μοναχούς. Το 1924 από τα 300, είχαν μείνει μόνον 3-4 και από τους 5.500 μοναχούς, μόνον 10 – 12 ενώ από τα ιερά σκεύη και κειμήλια, όσα κατάφεραν να σωθούν από την μανία των Τούρκων, άλλα εκλάπησαν στο λιμάνι του Πειραιά ή από τις αποθήκες του Δημοσίου όπου είχαν στοιβαχθεί και μεγάλος αριθμός του πουλήθηκαν ως χρυσό ή βάρος ασημιού.  «Πουλιόντουσαν Ευαγγέλια ως βάρος ασήμι ή ως χρυσό χαρακτηρισμένα ως σπασμένα ή χαλασμένα ενώ ήταν περίτεχνα καλλιτεχνήματα» μας είπε με πόνο ψυχής ο κ. Καπλάνης Ιωσηφίδης, οραματιστής και δημιουργός του μουσείου.

Επόμενος σταθμός, το “κονάκι” του Μοχάμετ Άλι, χτισμένο γύρω στο 1780 και συνολικής επιφάνειας 330 τμ, ήταν το μεγαλύτερο σπίτι στην Καβάλα την εποχή εκείνη. Θεωρείται ένα από τα πιο εξαίρετα σωζόμενα παραδείγματα οθωμανικής αρχιτεκτονικής του 18ου αιώνα στην Ελλάδα.  Ο Μοχάμετ Άλι, ιδρυτής της βασιλικής δυναστείας που κυβέρνησε την Αίγυπτο μέχρι το 1952 και κορυφαία πολιτική προσωπικότητα της εποχής του, γεννήθηκε στην Καβάλα το 1769.

Χρηστικά αντικείμενα τόσο του σπιτιού όσο και των γυναικών του χαρεμιού, χειροποίητα χαλιά, χώροι για τις παλλακίδες αλλά και το σπαθί – τάμα του Μ. Άλι για την καλοτυχία του σπιτιού μας ταξίδεψαν στο παρελθόν, με την υπεύθυνη του χώρου, δίδα Ισμήνη Μίχα να μας δίνει όσο τον δυνατόν περισσότερες επεξηγηματικές πληροφορίες.

Στον κήπο της κατοικίας δεσπόζουν τόσο κομμάτι από τον τάφο της μητέρας του Μ. Αλί, της Ζεϊνέμπ χανούμ όσο και το άγαλμα του ίδιου του Μ.Αλί,  φιλοτεχνημένο στο Παρίσι από τον διάσημο γλύπτη Κωνσταντίνο Δημητριάδη κατά παραγγελία της ελληνικής παροικίας στην Αίγυπτο, που το δώρισε στη συνέχεια στον δήμο της Καβάλας. Είναι ιδιαίτερα αξιόλογη η ιστορία της τοποθέτησής του καθώς για να περάσει και να στηθεί το άγαλμα στο συγκεκριμένο χώρο, γκρεμίστηκε μέρος των τειχών της πόλης!! Σε αυτό το άγαλμα ο Μεχμέτ Αλή απεικονίζεται με το σπαθί στη θήκη αφού σύμφωνα με την παράδοση ο προαναφερθείς επιστρέφει για να ξεκουραστεί. Παρόμοιο άγαλμα υπάρχει και στην Αίγυπτο στο οποίο ο Μεχμέτ Αλή απεικονίζεται πάλι ως έφιππος αλλά κρατώντας το σπαθί ψηλά σε μορφή δόξας. Πλέον, η οικία λειτουργεί ως μουσείο που διαχειρίζεται το Ερευνητικό Κέντρο ΜΟΗΑ, το οποίο έχει στόχο την ανάδειξη της πολυπολιτισμικότητας της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς και την προώθηση του διαθρησκευτικού και διαπολιτισμικού διαλόγου.

Τρίτος σταθμός μας ήταν το τζαμί του Χαλίλ Μπέη, το οποίο πρέπει να κτίστηκε  την περίοδο της ανασυγκρότησης της πόλης, γύρω στα 1530. Την περίοδο 1930 – 1940 στο τζαμί στεγαζόταν η Φιλαρμονική του Δήμου και έτσι απέκτησε την επωνυμία «Τζαμί της Μουσικής».  Στο χώρο αυτό, πρόσφατες ανασκαφικές έρευνες της 12ης Εφορείας Βυζαντινών αρχαιοτήτων αποκάλυψαν το πρώτο χριστιανικό λατρευτικό κτίσμα της περίκλειστης πόλης (είναι ορατό από το γυάλινο δάπεδο του τζαμιού), καθώς και ένα μικρό νεκροταφείο της βυζαντινής περιόδου. 

Το τζαμί αποτελούσε μέρος ενός ευρύτερου συγκροτήματος που περιλάμβανε και μεντρεσέ (ιεροδιδασκαλείο, με οκτώ δωμάτια για τους μαθητές), ο οποίος επίσης έχει σωθεί σε καλή κατάσταση. Στις αρχές του 20ού αιώνα μέσα στο συγκρότημα λειτούργησε και σχολείο κοριτσιών, πρώτης βαθμίδας ενώ με την έλευση των προσφύγων στο τζαμί και στα μικρά δωματιάκια του μεντρεσέ εγκαταστάθηκαν προσφυγικές οικογένειες για πολλές δεκαετίες.

Μετά τις εργασίες αναστήλωσης και διαμόρφωσης που υλοποίησε η Εφορεία Αρχαιοτήτων και ο Δήμος Καβάλας, ο χώρος έχει καταστεί επισκέψιμος και χρησιμοποιείται για ποικίλες εκθέσεις και εκδηλώσεις, τόσο εντός του κτίσματος όσο και στον προαύλιο χώρο. Στις εγκαταστάσεις του μεντρεσέ φιλοξενούνται λαογραφικές συλλογές, κοινωνικές υπηρεσίες αλλά και ο Εξωραϊστικός πολιτιστικός σύλλογος της συνοικίας της Παναγίας «Το Κάστρο».

Θαυμάσαμε το Παλαιό Υδραγωγείο, γνωστό και ως Καμάρες, που είναι ένα καλά διατηρημένο υδραγωγείο στην πόλη της Καβάλας και είναι ένα από τα ορόσημα της πόλης, με τον ΣουλεΪμάν τον Μεγαλοπρεπή (1520 – 1530) να το έχει ως προτεραιότητα βελτίωσης μαζί με αντίστοιχες αναστηλώσεις και σε άλλα μνημεία της πόλης. Αλλωστε η πόλη κουβαλά βαρύ ιστορικό φορτίο που από μόνη της η τριπλή ονομασία της Καβάλας (Νεάπολις, Χριστούπολις, Καβάλα) το φανερώνει καθώς αντιστοιχεί σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους, την αρχαία, τη βυζαντινή και τη νεότερη αντίστοιχα

Περπατήσαμε στα λιθόστρωτα καλντερίμια της παλιάς πόλης, ακούγοντας τον παλμό της Ιστορίας να κτυπά. Κτίρια παλίμψηστα της ιστορίας της πόλης αναμειγνύονται με σύγχρονες κατασκευές, παλιές ταμπέλες διαφημίζουν σύγχρονα προϊόντα, καϊκια στο λιμάνι της γεμάτα από ανθρώπους – κυρίως αλλοδαπούς που στην ουσία ζουν εκεί μέσα περιμένουν πότε θα ξανοιχθούν στην θάλασσα για την επόμενη ψαριά – όσο υπάρχει ακόμη αυτή η δυνατότητα. Μικρά μαγαζάκια με κουραμπιέδες με όλες τις δυνατές γεύσεις προσκαλούν τον επισκέπτη να τις δοκιμάσει.

Η Καβάλα δέχτηκε σημαντικό αριθμό προσφύγων τη δεκαετία του 1910 και κυρίως του 1920, ενώ με τη Σύμβαση περί Ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών του 1923 αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την περιοχή οι μουσουλμάνοι κάτοικοι της.

Μετά από ένα απολαυστικό ουζάκι στην παραλία της πόλης, την ευχή να είμαστε όλοι καλά και την υπόσχεση να το επαναλάβουμε, πήραμε το δρόμο  της επιστροφής.

Και του χρόνου, με υγεία!!

Ανδρομάχη Καρανίκα – Δημητριάδου,

Συντονίστρια

« Σε μια πόλη τόσο ματαιόδοξη όπως αυτή, με ανδραγαθήματα που ποτέ δεν έγιναν πραγματικότητα, με μνημεία που ποτέ δεν αναγέρθηκαν, με αρετές τις οποίες ουδείς εφαρμόζει, το σόφισμα είναι το κατεξοχήν όπλο. Αν κάποια από τις συνετές γυναίκες σου πει πως είναι δημιουργική συγγραφέας τραγωδιών, μην τολμήσεις να της αντιμιλήσεις. Αν ένας άνδρας σε διαβεβαιώσει ότι είναι ο απόλυτος κριτικός, υποστήριξέ τον στο ψέμα του. Πρόκειται, μην το λησμονείς, για μια πόλη στην οποία οι πάντες θέλουν να τους κοροϊδεύουν…….»

Η Λέσχη Ανάγνωσης Σ Α Α Κ Ανατόλια «ταξίδεψε» την Κυριακή 16 Μαρτίου στην γοητευτική Κούβα, κάτω από την σαγηνευτική πένα του Λεονάρντο Παδούρα. σε έναν συνδυασμό συγγραφικής δεξιοτεχνίας και ιστορικής παρατήρησης.

Με τη θελκτικότητα της γραφής του, ο συγγραφέας μας μεταφέρει ζωντανές εικόνες της χώρας του, που τόσο αγαπά, την αφόρητη ζέστη, την αποικιακή αρχιτεκτονική, μας εκθειάζει την ιδιαίτερη μαγειρική της ενώ την ίδια στιγμή αναμειγνύει την ψυχοσύνθεση του κεντρικού ήρωα, Μάριο Κόντε με τις μάσκες που φοράμε όλοι υπό ιδιαίτερες κοινωνικές συνθήκες και όχι μονον, τα προσωπεία επιλογής, την παρενδυσία και τις αμφισημίες της συμπεριφοράς μας. Και όπως είπε και η Κική Δημουλά : «Η απάντηση σε όλα τα ερωτηματικά είναι Ο Άνθρωπος».

« Ξέρετε, είναι πολύ εύκολο να το λέει κανείς αυτό, γιατί η έλλειψη μνήμης είναι ένα από τα ψυχολογικά προτερήματα τούτης της χώρας. Είναι η αυτοάμυνά της και η άμυνα πολλών ανθρώπων…Οι πάντες ξεχνούν τα πάντα και διαρκώς λένε ότι μπορούμε να ξεκινήσουμε πάλι από την αρχή, και ιδού: έτοιμος ο εξορκισμός. Αν δεν υπάρχει μνήμη δεν υπάρχει και ενοχή, και αν δεν υπάρχει ενοχή δεν χρειάζεται καν συγγνώμη – βλέπετε ποια είναι η λογική; Kι εγώ το καταλαβαίνω, προφανώς και το καταλαβαίνω, γιατί αυτό το νησί έχει την ιστορική αποστολή να είναι πάντα σε μια διαρκή επανεκκίνηση, να ξεκινάει πάλι από την αρχή κάθε τριάντα ή σαράντα χρόνια, και η λήθη είναι συνήθως το βάλσαμο για όλες τις πληγές που μένουν ανοιχτές…»

Το ταξίδι μας στην σαγήνη του μυστηρίου θα δώσει την σκυτάλη στο βιβλίο του Έλληνα συγγραφέα Ανδρέα Νικολακόπουλου «Σάλτος».

Οι ποικιλόμορφες δράσεις της Λέσχης Ανάγνωσης συνεχίζονται. Μετά την πολύ καλή ξενάγησή μας στην έκθεση «Εικαστικό ταξίδι στο Άγιο Όρος» ακολουθεί η ειδικά διαμορφωμένη εκδρομή μας στην ευρύτερη περιοχή της Καβάλας ενώ τη χρονιά θα κλείσει η συνάντησή μας στο Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας – Θράκης όπου θα επισκεφθούμε την έκθεση «Ελληνόβλαχοι και Εθνο-ευεργεσία: τεκμήρια από το παρελθόν, διδάγματα για το μέλλον – Η συμβολή του βλαχόφωνου παροικιακού ελληνισμού στη συγκρότηση του νεοελληνικού κράτους», η οποία εγκαινιάστηκε το Δεκέμβριο, από την Υπουργό Πολιτισμού, κα. Λίνα Μενδώνη. Όσοι «πιστοί», προσέλθετε.  Η δική μας δρ. Βίκυ Κερτεμελίδου θα έχει να μας πει πολλά.

Για οποιαδήποτε πληροφορία, ιδέα, πρόταση ή προοπτική αναφορικά με τη λέσχη Ανάγνωσης Σ Α Α Κ Ανατόλια, μπορείτε να επικοινωνείτε με τα γραφεία του ΣΑΑΚ (2310-238.835).

Ανδρομάχη Καρανίκα – Δημητριάδου,

Συντονίστρια – απόφοιτος 1980

Σε ένα κτήριο που από μόνο του αποτελεί θησαυρό για την πόλη μας και στεγάζεται η Αγιορειτική Εστία (πρώην κτήριο Νεδέλκου), η πόλη μας  φιλοξένησε την έκθεση «Εικαστικό ταξίδι στο Άγιο Όρος», η οποία εγκαινιάστηκε από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κα. Σακελλαροπούλου, και εντάχθηκε στο 59^ο Φεστιβάλ Δημητρίων θεσσαλονίκης.

Η λέσχη Ανάγνωσης με φίλες και φίλους της έριξε την αυλαία της έκθεσης (καθώς ήταν η τελευταία ημέρα λειτουργίας) και ταξίδεψε στο χωρο-χρόνο μέσα από τα μονοπάτια της βυζαντινής τέχνης και της οπτικής αντίληψης καλλιτεχνών όπως η Κλειώ Νάτση, ο Γιώργος Μόσχος, ο Σπύρος Παπαλουκάς, ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, ο Πολύκλειτος Ρέγκος, ο Νίκος Σαχίνης και πολλοί άλλοι.

Η στενή επαφή της πόλης με την Αθωνική Πολιτεία αναζωογονείται, με την παρουσία έργων σπουδαίων εικαστικών της περιόδου 1922 – 1995, τα οποία προέρχονται από τις συλλογές δημοσίων φορέων όπως της Δημοτικής Πινακοθήκης Θεσσαλονίκης, του Τελλογλείου Ιδρύματος Τεχνών ΑΠΘ, της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, της Κεντρικής Βιβλιοθήκης ΑΠΘ, του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, της Ιεράς Μονής Διονυσίου, της Αγιορειτικής Πινακοθήκης (Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας) και του Ιερού Κοινοβίου Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (Ορμύλια).

Αξιόλογοι ζωγράφοι, στην πλειονότητα τους της γόνιμης εικαστικά γενιάς του ’30 έβαλαν την προσωπική τους σφραγίδα, με το ξεχωριστό τους ύφος ο καθένας ξεχωριστά στην αναπαράσταση αφ’ενός του φυσικού και αρχιτεκτονημένου χώρου αλλά και αφ’ετέρου της σιγόπνοης δοξαστικής διάθεσης, υπό την ασκητική αυστηρότητα του χώρου.

Χρώματα και τεχνικές, υφές και οπτικές ξεπήδησαν μέσα από τα 80 και πλέον έργα.  Με  την εμπεριστατωμένη αφήγηση του έμπειρου ξεναγού και στην ουσία αφηγητή της μοναστικής ζωής, κου. Ιωάννη Λιάπη μας δόθηκε πρόσβαση σε τμήμα της τέχνης που υπό άλλες συνθήκες (λόγω του άβατου) δεν θα μπορούσαμε να έχουμε.  Η βυζαντινή ώρα καθόρισε μέσα μας έναν άλλο τρόπο μέτρησης του χρόνου.  Τα χρώματα ξεπήδησαν μέσα από την παλέτα των ζωγράφων  και ξεχείλισαν το χώρο.  Φιλέλληνες κατέθεσαν τη ψυχή τους μέσω τις τέχνης τους σε απεικονίσεις που μέχρι σήμερα συγκλονίζουν ενώ τα σύμβολα χαμηλόφωνα και υπαινικτικά έδιναν άλλες διαστάσεις σε έννοιες και πιστεύω.

Η εξωστρέφεια μιάς πόλης και η προοπτική της στο αύριο, πολλές φορές επιβεβαιώνεται μέσα από την αποδοχή της ταυτότητός της, της πολυμορφικής αντιμετώπισης των τιμαλφών της Ιστορίας της και της προβολής θεώρησης των πραγμάτων σε ένα βάθος χρόνου, με άμεσο αποτέλεσμα την μακροημέρευσή της.  Από όλα τα μέλη που παρευρεθήκαμε στην έκθεση, τα θερμά μας συγχαρητήρια για όλους τους υπεύθυνους οργανωτές!!

Ανδρομάχη Καρανίκα – Δημητριάδου

Συντονίστρια 

Στην ελληνική γλώσσα, η λέξη τέχνη περιλαμβάνει οποιαδήποτε διαδικασία για την παραγωγή κάποιου προϊόντος αυθαίρετου με τη ροπή του φυσικού κόσμου, που όμως ακολουθεί τους κανόνες του δημιουργού του.  Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι χωρίς την τέχνη ο κόσμος μας θα ήταν πολύ διαφορετικός και σίγουρα πιο άσχημος και ανιαρός.

Στην πιο κρύα ημέρα του φετεινού χειμώνα, τα μέλη και οι φίλοι της Λέσχης Ανάγνωσης Σ Α Α Κ Ανατόλια επισκέφθηκαν μια πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση στην πόλη μας από το Institut fur Auslandsbeziehungen σε συνεργασία με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης με τίτλο FUTURE PERFECT, με την ευγενέστατη και ιδιαίτερα κατηρτισμένη επιμελήτρια, κα. Σκυλίτση, θεωρητικό Τέχνης, εικαστικό και ξεναγό της έκθεσης να μας έχει ετοιμάσει μία «ειδική / tailor made» ξενάγηση, εστιασμένη στη σχέση της σύγχρονης τέχνης με το ανάγνωσμα.

Η σύγχρονη τέχνη υστερεί αρκετά στην Ελλάδα με βάση το πόση βαρύτητα  δίνεται στην παλαιότερη ενώ πλέον είναι ευρέως γνωστό ότι δεν είναι η μία πιό αξιόλογη από την άλλη – αντιθέτως είναι εξίσου και οι δύο σημαντικές. Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη δημιουργήθηκε από το πάθος δύο γυναικών, της Μάρως Λάγια και Κατ. Καμάρα (Gallery Z M) ενώ στην Αθήνα παρά την γενναιόδωρη προσφορά του Αλεξ. Ιόλα για την βίλλα του στην Αγ. Παρασκευή να παραχωρηθεί στο Ελληνικό κράτος και να μετατραπεί σε ένα μουσείο με έργα παγκοσμίου εμβέλειας τέχνης, το Ελληνικό κράτος (για ακόμη μία φορά στην ιστορία του) αρνήθηκε με τα γνωστά πλέον αποτελέσματα.

Με την παροχή πληροφοριών, την διευκρίνηση του σημαίνοντος και του σημαινόμενου, έργα τέχνης από τις συλλογές του Αλεξ. Ιόλα, του Αλεξ. & Δωροθέας Ξύδη και του Αχιλ. Απέργη πήραν άλλη υπόσταση μέσα μας.  Είδαμε μεταξύ άλλων, το πορτραίτο του Αλεξ. Ιόλα, από τον Κώστα Τσόκλη ο οποίος αντιπροσώπευσε την Ελλάδα στην 42η Biennale της Βενετίας (1986). Το πορτραίτο είναι κομμάτι της “ζωντανής ζωγραφικής”, ενός συνδυασμού παραδοσιακής ζωγραφικής και βιντεοπροβολής.  Απολαύσαμε την αίθουσα με μία εκ των πρώτων ψυχαναλυτικών εκδόσεων στον κόσμο αναφερόμενη σε πολλές από τις ανθρώπινες φοβίες. Συζητήσαμε για το πορτραίτο της Μ. Χατζηλαζάρου,  που το φιλοτέχνησε ο Χαβιέ Βιλατό, ανηψιός του Πικάσο, με τον οποίο η πρωτοπόρος υπερ-ρεαλίστρια ζωγράφος συνδεόταν επί 8-ετίας. Προβληματιστήκαμε με το έργο “Σειρήνες” της εικαστικού Παυλίνας Βαγιωνή, το οποίο βασισμένο στην Οδύσσεια του Ομήρου αναφέρεται στην “επικινδυνότητα” της θηλυκής ταυτότητος, σύμφωνα με τις απόψεις της εποχής (και όχι μόνον).  Ανακαλύψαμε τον επαναπροσδιορισμό των έργων του Αχιλ. Απέργη από τον ίδιο τον καλλιτέχνη καθώς οι προσλαμβάνουσες του μετά τον πόλεμο άλλαξαν ρότα και όχι μόνον.

Το βιβλίο είναι εξαιρετικά φορτισμένο ανά τους αιώνες ως αντικείμενο καθώς παλαιότερα ήταν άπιαστο για τον μέσο κόσμο, με κατόχους μόνον τους βασιλείς και τα μοναστήρια. Η τυπογραφία άλλαξε τον κόσμο δημιουργώντας την επανάσταση της γνώσης. Η εικόνα πάντα διαβαζόταν όμως. Μάθαμε για τον Ελβετό καλλιτέχνη Peter Wuthrich, Ελβετός στην καταγωγή ο οποίος δουλεύει με το βιβλίο ως πρωταγωνιστή,, αγοράζει βιβλία από παλαιοπωλεία, τα μετατρέπει και τα “φοράει βιβλία στον κόσμο” και τον φωτογραφίζει. To 2013 και ήρθε στην Θεσσαλονίκη, ως μέρος μίας Biennale και φωτογράφισε κεντρικά σημεία της πόλης.

Δεν υπάρχει πιο δυνατή κραυγή από την σιωπηλή κατάθεση της τέχνης, κάτι το οποίο πραγμάτωσε με τον πιο έντονο τρόπο το έργο του Αλ. Ακρυθάκη ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ δηλώνοντας ότι τα μεγαλύτερα θύματα ενός πολέμου είναι τα παιδιά :  Ένα μεγάλο πολύχρωμο καρουζέλ που αντί για αλογάκια….. είχε παιδικά πολύχρωμα φέρετρα…….

Το ειδικό work shop που μας επεφύλαξε στο τέλος η κα. Σκυλίτση, με φωτοτυπίες για την καθεμία επάνω στην σύγχρονη ποίηση απογείωσε την τέρψη του όλου εγχειρήματος και φύγαμε πλήρεις εικόνων, σχεδίων, πληροφοριών, γνώσεων και προβληματισμών.  

«Τι είναι η ζωγραφική; Ήσυχη ποίηση. Και η ποίηση; Ομιλούσα ζωγραφική» κατά τον Πλούταρχο ενώ ο William Shakespeare δήλωσε ότι  «Ο σκοπός της τέχνης είναι να δώσει στη ζωή σχήμα».

Η έκθεση θα είναι ανοικτή για το κοινό, με ξεναγήσεις ανθρώπων που έχουν κάνουν το επάγγελμα τους με πάθος και ειλικρινές ενδιαφέρον έως τις 30.03.2025.  Στην πόλη μας γίνονται πολύ ωραία πράγματα!!

Ανδρ. Καρανίκα – Δημητριάδου

Συντονίστρια

«Οι παλιές πληγές δεν κλείνουν ποτέ;  Ή κλείνουν και κάποια μέρα γίνονται ξέθωρες αναμνήσεις;  Τι ενοχλεί περισσότερο από τα δύο; »

Την Κυριακή 16 Φεβρουαρίου, η λέσχη Ανάγνωσης Σ Α Α Κ  Ανατόλια συζήτησε το βιβλίο «Απόδοση δικαιοσύνης» των Βernhard Schlink & Walter Popp, στα πλαίσια του κύκλου της αστυνομικής λογοτεχνίας.  Το συγκεκριμένο βιβλίο με την γνωστή τεχνική γραφής του συγγραφέα, αυτήν της κλιμάκωσης έθεσε πολλά ερωτήματα και ερωτηματικά τα οποία μας συνόδευσαν μέχρι αργά.

Η δικαιοσύνη ορίζεται ως αγαθό που δεν στοχεύει στην ευδαιμονία όποιου την ασκεί αλλά στον άλλον άνθρωπο.  Δεν είναι το ίδιο νόμος και δικαιοσύνη – η δικαιοσύνη είναι το ιδανικό ενώ ο νόμος είναι το εργαλείο.

Με φόντο μία υπόθεση αστυνομικής χροιάς, οι συγγραφείς θέτουν προς συζήτηση με τον αναγνώστη θέματα ζωτικής σημασίας, ειδικά στις μέρες μας, όπως το πώς εκλαμβάνεται η «δικαιοσύνη», πόσο δίκαιη είναι η ικανοποίηση του «περί δικαίου κοινού αισθήματος» σε αντιδιαστολή με την νομοτέλεια και την συνέπεια προς τους θεσμούς, των  «ορίων»  ατομικών και συλλογικών, της αποκατάστασης της τάξης / των πραγμάτων / των σωστών, του αιωρούμενου ερωτήματος «τα πράγματα σωστά ή τα σωστά πράγματα» και ποιός είναι αυτός που θα καθορίσει τα όρια στο εκάστοτε πεδίο και όχι μόνον.  Η οικολογία, η παιδεία, η  εξουσία, τα γηρατειά, η ατομική ευθύνη, η διαχείριση ενός παθογενούς παρελθόντος μιάς ολόκληρης χώρας μας απασχόλησαν πολυεπίπεδα αφήνοντας μία επίγευση για την ρευστότητα που έχει η μετάφραση, ανάλογα με την χρονική συγκυρία των «στερεών» θέσεων μας.

«Δεν είναι κατακριτέο να εκμεταλλεύεσαι τους άλλους, το να τους αφήνεις όμως να το αντιληφθούν δείχνει έλλειψη τακτ.»

Η Λέσχη Ανάγνωσης έχει οργανώσει για το μήνα Φεβρουάριο ξενάγηση στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης με τη μόνιμη συλλογή, από τις συλλογές Ιόλα, Ξύδη και Απέργη, με λεπτομέρειες από την περιοδική έκθεση Future Perfect  ενώ τον Μάρτιο θα απολαύσουμε την έκθεση «Εικαστικό ταξίδι στο Άγιο Όρος», την οποία εγκαινίασε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, στις 26 Οκτωβρίου, με συλλογές φορέων της πόλεως και  έργα όπως του Πολύκλειτου Ρέγκου, του Ν. Γ. Πεντζίκη, της Κλειούς Νάτση και άλλων.  Τέλος Μαρτίου οργανώνουμε και φέτος την ημερήσια εξόρμησή μας, στην περιοχή της Καβάλας αυτή τη φορά, με τα κάστρα της, το Υδραγωγείο της, το Τέμενος Χαλίλ Μπέη ( ή αλλοιώς το τζαμί της μουσικής), το μουσείο – κατοικία του Μεχμέτ Αλή, το οποίο θεωρείται ένα από τα λαμπρότερα εν Ελλάδι σωζόμενα δείγματα οθωμανικής αρχιτεκτονικής του 18^ου αιώνα και το εθνικό και ιστορικό μουσείο Ν. Καρβάλης με στοιχεία του Ελληνισμού της Καππαδοκίας και συλλογής σπανίων βιβλίων από τον 14^ο αιώνα και όχι μόνον. 

Θα χαρούμε να σας δούμε σε μία – και γιατί όχι σε όλες – τις δράσεις μας.  Για οποιαδήποτε πληροφορία, ιδέα ή πρόταση μπορείτε να επικοινωνείτε με τα γραφεία του Σ Α Α Κ (2310 – 238.835)

Ανδρομάχη Καρανίκα – Δημητριάδου,

Συντονίστρια

Ο ΣΑΑΚ Ανατόλια πιστός στις αρχές του για υποστήριξη και προβολή των δραστηριοτήτων των αποφοίτων μας πραγματοποίησε με μεγάλη επιτυχία στις 03-02-2025 στο φιλόξενο χώρο του Morley House την παρουσίαση του πρώτου μυθιστορήματος του συγγραφέα Νίκου Βαβδινούδη ’90 με τίτλο Aμerika.

Την παρουσίαση του βιβλίου ανέλαβαν η κ.  Ανδρομάχη Καρανίκα – Δημητριάδου ’80 και ο κ.  Ιωάννης Λαλάτσης ’67 οι οποίοι με τις ομιλίες τους προσπάθησαν να αναδείξουν, ο καθένας με τον τρόπο του, την βαθύτερη ουσία του βιβλίου εστιάζοντας τόσο στις γενικότερες συνθήκες που επικρατούσαν την εποχή που διαδραματίζεται η ιστορία όσο –κυρίως- στους χαρακτήρες των ηρώων και την πολυπλοκότητα αυτών.

Μετά τις εξαιρετικές ομιλίες (τα κείμενα των οποίων επισυνάπτουμε) ο συγγραφέας μας μίλησε για το βιβλίο του – τι τον ενέπνευσε, από τι ή ποιους επηρεάστηκε, πως ο ίδιος αντιμετώπισε τους ήρωες του κλπ

 Ακολούθησε συζήτηση όπου ο συγγραφέας αντάλλαξε ενδιαφέρουσες απόψεις με τους παρευρισκομένους για το βιβλίο.

 Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά τον συγγραφέα, τους ομιλητές και ιδιαιτέρως όλους όσους ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση μας και τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση.

Πολλές ευχαριστίες στον κ.  Γιάννη Καράμπελα ‘90 που υποστήριξε τεχνικά την εκδήλωση και στο προσωπικό του Συλλόγου για την πολύτιμη βοήθειά του.

Ματθαίος Κουβάτσης
Αντιπρόεδρος Δ.Σ.  Σ.Α.Α.Κ.  Ανατόλια

Διαβάστε την εισήγηση της κας.  Ανδρομάχης Καρανίκα – Δημητριάδου ’80

Διαβάστε την εισήγηση του κ.  Ιωάννη Λαλάτση ’67

«Ένα γράμμα με κλεμμένες σκέψεις από τον Πόε με το μυστήριο που περιβάλλει την εμφάνιση της Μάχης»

Φόνος στο Morley – που δεν ξέρουμε καν σε ποια οδό βρίσκεται…..

Γεφυρώνοντας τις σκέψεις μου, θα ήθελα να τονίσω ότι εκτός από τα Μαθηματικά, ασχολούμαι και με το bridge  στον όμιλο ΚΟΠΑ.

ΚΟΠΗ της βασιλόπιτας έχουμε σήμερα. Το Α αντικαθιστά το Η κατά την αρχαιότητα από την Σπάρτη στην Αθήνα. Η ταν η επί τας ήταν το πτώμα; Μήπως μπλοφάρω λόγω της ενασχόλησής μου με την τράπουλα, μια που η θεωρία των παιγνίων βασίζεται στην θεωρία των πιθανοτήτων, την οποία υπερασπίζεται ο Πόε;  Δεν είμαι νομικός, αλλά θα ακολουθήσω τις γενικές αρχές περί αποδεικτικών στοιχείων.

Το 11, ο αριθμός των κυριών που είναι παρούσες σήμερα, είναι μεγαλύτερο του 10 ( θυμάστε το γνωστό μυθιστόρημα της Άγκαθα) και μικρότερο του 14, μια που και οι 14 εγγεγραμμένες είμαστε υπέροχες. Κοπή και όχι κόψιμο της βασιλόπιτας, που παραπέμπει σε δηλητηρίαση των θυμάτων.

Μου βιδώθηκαν οι υποψίες με το κείμενο του Κοσμά Βίδου, «Αχ και να με βασάνιζαν ξανά» που μας έστειλε η Μάχη στο messenger η οποία πέρσι κατάφερε να λύσει το πρόβλημα του τετραγωνισμού του κύκλου ορθογωνιώνοντας την κυκλική βασιλόπιτα. Γιατί άραγε δεν το επανέλαβε και φέτος;

Μας προϊδέασε στο facebook με τη φωτογραφία από τα σημαιάκια που θα καρφώσουμε, όπου επιθυμούμε. Ανατριχιαστικό, indeed!  Τα μάτια σας λοιπόν 14. Προσοχή όμως 11 x 2 = 22 μάτια πρέπει να υπάρχουν στο Morley. Τι απέγιναν οι υπόλοιπες κυρίες;  Εξαφανίστηκαν χωρίς να αφήσουν κάποιο ίχνος, η κοιμήθηκαν ακούγοντας αυτά που λέω;

Κορίτσια προσοχή! Η Μάχη κρατάει μαχαίρι!!!

από την Βασιλική Γκουντσίδου – Ιακώβου

Με γέλια, λιμπιστά κουραμπιεδάκια με καλο-καβουρντισμένα αμύγδαλα, παραδοσιακά «αετόπουλα», πολλά γλυκά και μία 2-κιλη βασιλόπιττα να μας χαμογελά απειλητικά μετά από τις γιορτινές βρώσιμες υπερβάσεις, κάτω από τα άγρυπνα μάτια του Edgar Allan Poe, ήρθε ο καινούργιος χρόνος στο Morley, μια και η Λέσχη Ανάγνωσης Σ Α Α Κ ήταν η πρώτη που έσπασε το νήμα και άνοιξε το χορό κοπής.

Μια σύναξη πλούσια από κάθε άποψη από πειράγματα (ως και το ανωτέρω κείμενο της φίλης Βασιλικής), συνταγές, λογοτεχνικές παρατηρήσεις αλλά και αναμνήσεις τρόμου σηματοδότησε την πρώτη μας συνάντηση. Ο Edgar Allan Poe, φανατικός θαυμαστής του αρχαιοελληνικού πνεύματος και ειδικά του Σοφοκλή, ονειρευόταν να ταξιδέψει στην Ελλάδα. Στην ιδιαίτερα ταραχώδη αλλά σύντομη ζωή του έθεσε τον θεμέλιο λίθο στο είδος της αστυνομικής λογοτεχνίας και στις ιστορίες τρόμου ή φαντασίας.

Ο κος. Ματθαίος Κουβάτσης, με την θεσμική ιδιότητα του 1ου αντιπροέδρου του Συλλόγου Αποφοίτων ΣΑΑΚ έκοψε την πρωτοχρονιάτική πίττα της ομάδας μας.  Τυχερή της χρονιάς, η Δόμνα Δούμα, η οποία μας συντροφεύει ενεργά σχεδόν από την αρχή της λειτουργίας της λέσχης.  Εκ μέρους της συντονίστριας της προσφέρθηκε μία κλειδοθήκη ενώ από την πλευρά του Συλλόγου, της προσφέρθηκε ένα βιβλίο αναφορικά με την προσφορά του μεγάλου ευεργέτη του σχολείου, George Bissel αλλά και το βιβλίο, αστυνομικής λογοτεχνίας, του αποφοίτου Νικ. Βαβδινούδη.  Είθε η χρονιά της τυχερής αλλά και όλων μας να μας προσφέρει τα κλειδιά ώστε να μπούμε στο 2025 με ελπίδα, χαρά και ανοιχτές καρδιές και να υποδεχθούμε με ευγνωμοσύνη και ενθουσιασμό όλα όσα έχει να προσφέρει.

Η επόμενη συνάντησή μας ορίστηκε για την Κυριακή 16 Φεβρουαρίου 2025, με το βιβλίο«Απόδοση δικαιοσύνης», του συγγραφέα Ber. Schlink, που στην κατάταξη των αστυνομικών, σύμφωνα με τις προτιμήσεις του κοινού που έκανε το Thriller – Forum για βιβλία που εκδόθηκαν μετά το 1985 το συγκεκριμένο βιβλίο ήρθε εικοστό. Ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας απεύθυνε στον συγγραφέα τον τίτλο Ιππότη της Λεγεώνας Τιμής το Μάιο του 2002. Και η αστυνομική πλοκή είναι απλώς μια φόρμα για να μας μιλήσει για τα αγαπημένα του θέματα: τη δικαιοσύνη, την παιδεία, την οικολογία και προπάντων για την ατομική ευθύνη.

Η Λέσχη Ανάγνωσης, πάντα υπό την αιγίδα και αρωγή του Συλλόγου Αποφοίτων ετοιμάζει και συμμετέχει σε μία σειρά εκδηλώσεων, για τις οποίες θα ενημερώνεστε τακτικά.  Μείνετε συντονισμένοι καθώς ακολουθούν ωραίες και ενδιαφέρουσες δράσεις.  Για οποιαδήποτε πληροφορία, ιδέα ή πρόταση μπορείτε να επικοινωνείτε με τα γραφεία του Σ Α Α Κ (2310 – 238.835).

Ανδρομάχη Καρανίκα – Δημητριάδου,

Συντονίστρια – απόφοιτος 1980

Ένας ακόμη ενιαυτός κλείνει τον κύκλο του, με τις σπονδές λέξεων και σκέψεων που του προσφέραμε και την εμπειρία που μας ανταπόδωσε ως μέγα κέρδος

Σπουδαία βιβλία μας στροβίλισαν στη δίνη των συναισθημάτων τους όπως το «Φοβάμαι ταυρομάχε» το Π. Λεμεμπέλ ή «Οι προσκεκλημένοι» του Π. Ασουλίν.  Νοιώσαμε το ορυκτό βίωμα μιάς πληγωμένης Ελλάδας με την «Μητέρα του σκύλου», του Π. Μάτεσι αλλά και ακουμπήσαμε «Στις άκριες γυναικείων χωραφιών» της Κ. Στεφανάκη.  Η Μπ. Εβαρίστο με τις «Ξανθές ρίζες» μας ξεβόλεψε από τα γνωστά και αποδεκτά σενάρια ενώ ο R. Vecchioni με τον «Βιβλιοπώλη του Σελινούντα» ψηφίσθηκε σχεδόν παμψηφεί το βιβλίο της χρονιάς.  Ο νεόκοπος Μιχ. Αλμπάτης μας ξάφνιασε με την γραφή του στο «Και οι νεκροί ας θάψουν τους νεκρούς τους» ενώ για την καλοκαιρινή ανάπαυλα  μας αποχαιρέτησε  ο τρις βραβευθείς με το βραβείο Pulitzer, Th. Wilder με το στοχαστικό «Το γεφύρι του Σαν Λούις Ρε».  Με το που φθινοπώριασε, περιπλανηθήκαμε στις στέπες της Ουλάν Μπατόρ, με την περιγραφική πέννα του Ίαν Μανούκ στο πολυβραβευμένο «Γερουλντελγγέρ».  Ανακαλύψαμε τη δαιδαλώδη σκέψη του Πορτογάλου Φ. Πεσσόα.  Ψάξαμε μέσα μας να βρούμε «Τον καιρό του Θεού», με την υπέροχη γραφή του S. Barry τυλίγοντας μας με όλα αυτά που μας προσέφερε.

Οι αισθητηριακές προσλαμβάνουσες για τον κόσμο, την αλήθεια, την επιστήμη, την θρησκεία του Σαλβαντόρ Νταλί, στην έκθεση CyberDali μας μάγεψαν και μας ταξίδεψαν σε άλλες παραλλήλους σκέψης και διανόησης.

Ακουστήκαμε στα ερτζιανά.  Είδαμε θέατρο, απολαύσαμε κινηματογραφικές προβολές βιβλίων που διαβάσαμε και συζητήσαμε την οπτικοποιημένη εκδοχή σε σύγκριση με το βιβλίο και η καθεμία μας άφησε την φαντασία της να πάρει το δικό της μονοπάτι και να διαλέξει.

Γνωρίσαμε νέους ανθρώπους που αγαπούν το βιβλίο μέσα από λέξεις, ιδέες και σκέψεις σπουδαίων συγγραφέων, για τον τόπο και τον χρόνο, με τη συμμετοχή μας στην 20^η Έκθεση  στην Θεσσαλονίκη και στην 3^η  Πανελλήνια Διαλεσχιακή Συνάντηση στην Κομοτηνή.

Η ετήσια ημερήσια εξόρμηση μας φέτος μας οδήγησε στο νομό Δράμας, με το Σπήλαιο της Αλιστράτης και το Σαντιρβάν Τζάμι να γεμίζουν τη φαρέτρα μας σκέψεις, εικόνες, ιστορία, πληροφορίες ενώ ο γευσιγνωστικός προορισμός του Οινοποιείου Παυλίδη μας πλημμύρισε με αρώματα και γεύσεις της πλούσιας Μακεδονικής γης.

Νέοι άνθρωποι, με καινούργιες οπτικές ή άλλες αντιλήψεις μας συστήθηκαν με τη συμμετοχή μας στις εκδηλώσεις του Μεγάρου Μουσικής «Συγγραφείς του Κόσμου» όπως ο Carryl Ferre, ο Εντ. Λουϊ, ο Γ. Γκοσποντίνοφ ενώ η πρόσφατη συμμετοχή μας στην εξαιρετική έκθεση «Ενδυμα Ψυχής» μας έφερε σε επαφή με καλλιτεχνικές συμπράξεις για μια διαφορετική οπτική της Ιστορίας αναδεικνύοντας τόσο το παρελθόν όσο και το μέλλον της.

Όταν όλοι κοιτούν αυτή την εποχή του χρόνου πίσω, εμείς  κοιτούμε μπροστά.  Η λογοτεχνία είναι εδώ για να μας θυμίζει πως τα πράγματα είναι περίπλοκα αλλά και πως η κατανόησή τους είναι μια άσκηση στην ενσυναίσθηση, στην κατανόηση, τόσο στην οριοθέτηση όσο και στην συμπερίληψη.  Μέσω των βιβλίων ο αναγνώστης ζει πολλές ζωές και αυτό τον κάνει πιο πλούσιο ως άνθρωπο και ως πολίτη του κόσμου.

«Και οι λέξεις φλέβες είναι. Μέσα τους αίμα κυλάει» λέει ο Γιάννης Ρίτσος.

Μέσα λοιπόν από αυτήν την αιμοδοσία και την αιμοληψία με την νέα χρονιά ανυπομονούμε να ανανεώσουμε μέσα από τις λέξεις τα όρια του ιδιωτικού, να αναμετρηθούμε με τη δύναμη του συλλογικού, με την εξάλειψη του επιτηδευμένου και την βελτίωση του ανθρώπινου.  Να βρούμε το μίτο για το μονοπάτι που κόντρα στα γνωστά, τα δεδομένα και την μουντή πεπατημένη θα μας οδηγήσει μέσα από το βάλσαμο της Τέχνης σε μιά ελκυστικά ελπιδοφόρο, δυναμογόνα και αναγεννητική καθημερινότητα.

Ανδρομάχη Καρανίκα – Δημητριάδου,

Συντονίστρια