«Ένα γράμμα με κλεμμένες σκέψεις από τον Πόε με το μυστήριο που περιβάλλει την εμφάνιση της Μάχης»
Φόνος στο Morley – που δεν ξέρουμε καν σε ποια οδό βρίσκεται…..
Γεφυρώνοντας τις σκέψεις μου, θα ήθελα να τονίσω ότι εκτός από τα Μαθηματικά, ασχολούμαι και με το bridge στον όμιλο ΚΟΠΑ.
ΚΟΠΗ της βασιλόπιτας έχουμε σήμερα. Το Α αντικαθιστά το Η κατά την αρχαιότητα από την Σπάρτη στην Αθήνα. Η ταν η επί τας ήταν το πτώμα; Μήπως μπλοφάρω λόγω της ενασχόλησής μου με την τράπουλα, μια που η θεωρία των παιγνίων βασίζεται στην θεωρία των πιθανοτήτων, την οποία υπερασπίζεται ο Πόε; Δεν είμαι νομικός, αλλά θα ακολουθήσω τις γενικές αρχές περί αποδεικτικών στοιχείων.
Το 11, ο αριθμός των κυριών που είναι παρούσες σήμερα, είναι μεγαλύτερο του 10 ( θυμάστε το γνωστό μυθιστόρημα της Άγκαθα) και μικρότερο του 14, μια που και οι 14 εγγεγραμμένες είμαστε υπέροχες. Κοπή και όχι κόψιμο της βασιλόπιτας, που παραπέμπει σε δηλητηρίαση των θυμάτων.
Μου βιδώθηκαν οι υποψίες με το κείμενο του Κοσμά Βίδου, «Αχ και να με βασάνιζαν ξανά» που μας έστειλε η Μάχη στο messenger η οποία πέρσι κατάφερε να λύσει το πρόβλημα του τετραγωνισμού του κύκλου ορθογωνιώνοντας την κυκλική βασιλόπιτα. Γιατί άραγε δεν το επανέλαβε και φέτος;
Μας προϊδέασε στο facebook με τη φωτογραφία από τα σημαιάκια που θα καρφώσουμε, όπου επιθυμούμε. Ανατριχιαστικό, indeed! Τα μάτια σας λοιπόν 14. Προσοχή όμως 11 x 2 = 22 μάτια πρέπει να υπάρχουν στο Morley. Τι απέγιναν οι υπόλοιπες κυρίες; Εξαφανίστηκαν χωρίς να αφήσουν κάποιο ίχνος, η κοιμήθηκαν ακούγοντας αυτά που λέω;
Κορίτσια προσοχή! Η Μάχη κρατάει μαχαίρι!!!
από την Βασιλική Γκουντσίδου – Ιακώβου
Με γέλια, λιμπιστά κουραμπιεδάκια με καλο-καβουρντισμένα αμύγδαλα, παραδοσιακά «αετόπουλα», πολλά γλυκά και μία 2-κιλη βασιλόπιττα να μας χαμογελά απειλητικά μετά από τις γιορτινές βρώσιμες υπερβάσεις, κάτω από τα άγρυπνα μάτια του Edgar Allan Poe, ήρθε ο καινούργιος χρόνος στο Morley, μια και η Λέσχη Ανάγνωσης Σ Α Α Κ ήταν η πρώτη που έσπασε το νήμα και άνοιξε το χορό κοπής.
Μια σύναξη πλούσια από κάθε άποψη από πειράγματα (ως και το ανωτέρω κείμενο της φίλης Βασιλικής), συνταγές, λογοτεχνικές παρατηρήσεις αλλά και αναμνήσεις τρόμου σηματοδότησε την πρώτη μας συνάντηση. Ο Edgar Allan Poe, φανατικός θαυμαστής του αρχαιοελληνικού πνεύματος και ειδικά του Σοφοκλή, ονειρευόταν να ταξιδέψει στην Ελλάδα. Στην ιδιαίτερα ταραχώδη αλλά σύντομη ζωή του έθεσε τον θεμέλιο λίθο στο είδος της αστυνομικής λογοτεχνίας και στις ιστορίες τρόμου ή φαντασίας.
Ο κος. Ματθαίος Κουβάτσης, με την θεσμική ιδιότητα του 1ου αντιπροέδρου του Συλλόγου Αποφοίτων ΣΑΑΚ έκοψε την πρωτοχρονιάτική πίττα της ομάδας μας. Τυχερή της χρονιάς, η Δόμνα Δούμα, η οποία μας συντροφεύει ενεργά σχεδόν από την αρχή της λειτουργίας της λέσχης. Εκ μέρους της συντονίστριας της προσφέρθηκε μία κλειδοθήκη ενώ από την πλευρά του Συλλόγου, της προσφέρθηκε ένα βιβλίο αναφορικά με την προσφορά του μεγάλου ευεργέτη του σχολείου, George Bissel αλλά και το βιβλίο, αστυνομικής λογοτεχνίας, του αποφοίτου Νικ. Βαβδινούδη. Είθε η χρονιά της τυχερής αλλά και όλων μας να μας προσφέρει τα κλειδιά ώστε να μπούμε στο 2025 με ελπίδα, χαρά και ανοιχτές καρδιές και να υποδεχθούμε με ευγνωμοσύνη και ενθουσιασμό όλα όσα έχει να προσφέρει.
Η επόμενη συνάντησή μας ορίστηκε για την Κυριακή 16 Φεβρουαρίου 2025, με το βιβλίο«Απόδοση δικαιοσύνης», του συγγραφέα Ber. Schlink, που στην κατάταξη των αστυνομικών, σύμφωνα με τις προτιμήσεις του κοινού που έκανε το Thriller – Forum για βιβλία που εκδόθηκαν μετά το 1985 το συγκεκριμένο βιβλίο ήρθε εικοστό. Ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας απεύθυνε στον συγγραφέα τον τίτλο Ιππότη της Λεγεώνας Τιμής το Μάιο του 2002. Και η αστυνομική πλοκή είναι απλώς μια φόρμα για να μας μιλήσει για τα αγαπημένα του θέματα: τη δικαιοσύνη, την παιδεία, την οικολογία και προπάντων για την ατομική ευθύνη.
Η Λέσχη Ανάγνωσης, πάντα υπό την αιγίδα και αρωγή του Συλλόγου Αποφοίτων ετοιμάζει και συμμετέχει σε μία σειρά εκδηλώσεων, για τις οποίες θα ενημερώνεστε τακτικά. Μείνετε συντονισμένοι καθώς ακολουθούν ωραίες και ενδιαφέρουσες δράσεις. Για οποιαδήποτε πληροφορία, ιδέα ή πρόταση μπορείτε να επικοινωνείτε με τα γραφεία του Σ Α Α Κ (2310 – 238.835).
Ένας ακόμη ενιαυτός κλείνει τον κύκλο του, με τις σπονδές λέξεων και σκέψεων που του προσφέραμε και την εμπειρία που μας ανταπόδωσε ως μέγα κέρδος
Σπουδαία βιβλία μας στροβίλισαν στη δίνη των συναισθημάτων τους όπως το «Φοβάμαι ταυρομάχε» το Π. Λεμεμπέλ ή «Οι προσκεκλημένοι» του Π. Ασουλίν. Νοιώσαμε το ορυκτό βίωμα μιάς πληγωμένης Ελλάδας με την «Μητέρα του σκύλου», του Π. Μάτεσι αλλά και ακουμπήσαμε «Στις άκριες γυναικείων χωραφιών» της Κ. Στεφανάκη. Η Μπ. Εβαρίστο με τις «Ξανθές ρίζες» μας ξεβόλεψε από τα γνωστά και αποδεκτά σενάρια ενώ ο R. Vecchioni με τον «Βιβλιοπώλη του Σελινούντα» ψηφίσθηκε σχεδόν παμψηφεί το βιβλίο της χρονιάς. Ο νεόκοπος Μιχ. Αλμπάτης μας ξάφνιασε με την γραφή του στο «Και οι νεκροί ας θάψουν τους νεκρούς τους» ενώ για την καλοκαιρινή ανάπαυλα μας αποχαιρέτησε ο τρις βραβευθείς με το βραβείο Pulitzer, Th. Wilder με το στοχαστικό «Το γεφύρι του Σαν Λούις Ρε». Με το που φθινοπώριασε, περιπλανηθήκαμε στις στέπες της Ουλάν Μπατόρ, με την περιγραφική πέννα του Ίαν Μανούκ στο πολυβραβευμένο «Γερουλντελγγέρ». Ανακαλύψαμε τη δαιδαλώδη σκέψη του Πορτογάλου Φ. Πεσσόα. Ψάξαμε μέσα μας να βρούμε «Τον καιρό του Θεού», με την υπέροχη γραφή του S. Barry τυλίγοντας μας με όλα αυτά που μας προσέφερε.
Οι αισθητηριακές προσλαμβάνουσες για τον κόσμο, την αλήθεια, την επιστήμη, την θρησκεία του Σαλβαντόρ Νταλί, στην έκθεση CyberDali μας μάγεψαν και μας ταξίδεψαν σε άλλες παραλλήλους σκέψης και διανόησης.
Ακουστήκαμε στα ερτζιανά. Είδαμε θέατρο, απολαύσαμε κινηματογραφικές προβολές βιβλίων που διαβάσαμε και συζητήσαμε την οπτικοποιημένη εκδοχή σε σύγκριση με το βιβλίο και η καθεμία μας άφησε την φαντασία της να πάρει το δικό της μονοπάτι και να διαλέξει.
Γνωρίσαμε νέους ανθρώπους που αγαπούν το βιβλίο μέσα από λέξεις, ιδέες και σκέψεις σπουδαίων συγγραφέων, για τον τόπο και τον χρόνο, με τη συμμετοχή μας στην 20η Έκθεση στην Θεσσαλονίκη και στην 3η Πανελλήνια Διαλεσχιακή Συνάντηση στην Κομοτηνή.
Η ετήσια ημερήσια εξόρμηση μας φέτος μας οδήγησε στο νομό Δράμας, με το Σπήλαιο της Αλιστράτης και το Σαντιρβάν Τζάμι να γεμίζουν τη φαρέτρα μας σκέψεις, εικόνες, ιστορία, πληροφορίες ενώ ο γευσιγνωστικός προορισμός του Οινοποιείου Παυλίδη μας πλημμύρισε με αρώματα και γεύσεις της πλούσιας Μακεδονικής γης.
Νέοι άνθρωποι, με καινούργιες οπτικές ή άλλες αντιλήψεις μας συστήθηκαν με τη συμμετοχή μας στις εκδηλώσεις του Μεγάρου Μουσικής «Συγγραφείς του Κόσμου» όπως ο Carryl Ferre, ο Εντ. Λουϊ, ο Γ. Γκοσποντίνοφ ενώ η πρόσφατη συμμετοχή μας στην εξαιρετική έκθεση «Ενδυμα Ψυχής» μας έφερε σε επαφή με καλλιτεχνικές συμπράξεις για μια διαφορετική οπτική της Ιστορίας αναδεικνύοντας τόσο το παρελθόν όσο και το μέλλον της.
Όταν όλοι κοιτούν αυτή την εποχή του χρόνου πίσω, εμείς κοιτούμε μπροστά. Η λογοτεχνία είναι εδώ για να μας θυμίζει πως τα πράγματα είναι περίπλοκα αλλά και πως η κατανόησή τους είναι μια άσκηση στην ενσυναίσθηση, στην κατανόηση, τόσο στην οριοθέτηση όσο και στην συμπερίληψη. Μέσω των βιβλίων ο αναγνώστης ζει πολλές ζωές και αυτό τον κάνει πιο πλούσιο ως άνθρωπο και ως πολίτη του κόσμου.
«Και οι λέξεις φλέβες είναι. Μέσα τους αίμα κυλάει» λέει ο Γιάννης Ρίτσος.
Μέσα λοιπόν από αυτήν την αιμοδοσία και την αιμοληψία με την νέα χρονιά ανυπομονούμε να ανανεώσουμε μέσα από τις λέξεις τα όρια του ιδιωτικού, να αναμετρηθούμε με τη δύναμη του συλλογικού, με την εξάλειψη του επιτηδευμένου και την βελτίωση του ανθρώπινου. Να βρούμε το μίτο για το μονοπάτι που κόντρα στα γνωστά, τα δεδομένα και την μουντή πεπατημένη θα μας οδηγήσει μέσα από το βάλσαμο της Τέχνης σε μιά ελκυστικά ελπιδοφόρο, δυναμογόνα και αναγεννητική καθημερινότητα.
Την τελευταία συνάντηση της Λέσχης μας πριν την νέα χρονιά την πραγματοποιήσαμε την Τετάρτη 13 Δεκεμβρίου, στην τραπεζαρία του Morley House,πραγματώνοντας για ακόμη μία φορά μεταξύ καφέ και άλλων γλυκισμάτων – αν και εκπρόθεσμα – το έθιμο της Βαρβάρας, το παραδοσιακό γλύκισμα με τη μυρωδιά της κανέλας να μας συνοδεύει νοσταλγικά.
Το βιβλίο που είχαμε διαλέξει “Τον καιρό του Θεού”, με θέματα δύσκολα και χρονίζοντα προκάλεσε μία έντονη συζήτηση με ενδιαφέρουσες απόψεις καθώς η αριστοτεχνική πέννα του Sebastian Barry μας ξεναγεί μέσα από τα σπαράγματα ενός μνησιπήμονος πόνου του ήρωα στις ατραπούς της απώλειας, της μνήμης και της διαχείρισης των αναμνήσεων, του γήρατος και πώς αυτό ορίζεται ή οριοθετείται, της πίστης ή της έλλειψης της, στην έννοια του καιρού και κατά πόσο εφήμερος ή διαρκής είναι, στο κατά πόσο η εκδίκηση περιλαμβάνει δίκη ή κατά πόσο η αλήθεια αίρει και ενίοτε επιβάλλει την λήθη, στην σιωπηλή αλλά αδυσώπητη δικτατορία της εκκρεμότητας.
Ένας ακόμη ενιαυτός έφθασε στο τέλος του. Σύμφωνα με το διεθνούς κύρους λεξικό Cambridge,η λέξη που απασχόλησε περισσότερους χρήστες αυτή την χρονιά ήταν η λέξη «manifest»,δηλαδή το προφανές, το ξεκάθαρο, το έκδηλο, το δηλωτικό, η τάση του να εκδηλώνομαι.
Στο νέο αυτό έτος που ανατέλλει, ας βρούμε την ισορροπία μεταξύ της έκφρασης οριοθέτησης του ευγενικού και του έκδηλου, του προσωπικού και του δηλωτικού μην λησμονώντας αυτό που έγραψε ο μέγας Καζαντζάκης στο βιβλίο του «Ο Ανήφορος» ότι «ο τύπος είναι το πρόσωπο της ουσίας». Είθε λοιπόν για έναν τύπο μακριά από την ισοπέδωση, αρωγό στην τήρηση των προσχημάτων, θριαμβευτή των θεσμών επί της ανούσιας οικειότητος – και όλα αυτά ξεκάθαρα, έκδηλα, δηλωτικά.
Καλά και ευλογημένα Χριστούγεννα και είθε ο Νέος Χρόνος να είναι γεμάτος χαρά, πληρότητα, ενσυναίσθηση, ενδιαφέρουσες αναγνώσεις και καρποφόρες ανταλλαγές απόψεων και να καταστεί συναρπαστικά ελπιδοφόρος.
Η Λέσχη Ανάγνωσης ΣΑΑΚ Ανατόλια μαζί με φίλους και γνωστούς περιηγήθηκε το Σάββατο 14 Δεκεμβρίου, σε μια εμβληματική έκθεση με την επωνυμία «Ένδυμα Ψυχής» στο επιβλητικό κτήριο της Βίλλας Καπαντζή, το οποίο από μόνον του κουβαλά ένα μεγάλο μέρος ιστορίας της πόλης μας.
Σε φωτογραφίες τυπωμένες επάνω σε 100% βαμβακερά υφάσματα από τον Βαγγέλη Κύρη, με βελόνα και κλωστή από τον Ανατόλι Γεωργίεφ δημιουργείται εκ νέου καμβάς για μια άλλη οπτική της Ιστορίας, αναδεικνύοντας ότι το παρελθόν, μέσα από τα κατάλληλα μάτια και το μεράκι έχει πάντα και μέλλον.
Φορεσιές από όλη την Ελλάδα και όχι μόνον βγήκαν από τα μπαούλα (όσες υπήρχαν) ή ανευρέθηκαν χιλιάδες χιλιομέτρων μακριά, ανάπνευσαν, τσάκισαν, «κτύπησαν καρδιές μέσα τους» όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η ευγενική ξεναγός μας, κα. Γαλάζιου, εθελόντρια από το σύλλογο «Αντηρίδα» του ιδρύματος Παπαγεωργίου και ανέδειξαν ιστορίες της Ιστορίας, πολιτισμό, τέχνη, ανθρωπολογικά στοιχεία. Και όλα αυτά σε διάρκεια 16 μηνών, εν μέσω πανδημίας!
Κεφαλόδεσμοι κορασίδων με κορδέλες που περήφανα καυχιόταν για τον αριθμό τον προξενιών που ήρθαν, ανέμιζαν με μια τρισδιάστατη αίσθηση, ακόμη και μέσα από τους τοίχους. Μαύρα ρούχα για τους μικρούς Μακεδόνες για να τους εξοικειώνουν από νωρίς με το θάνατο. Αύρα Ευρώπης από την βασίλισσα Αμαλία σε μόδα που ενσωματώνεται στα σεγκούνια των ντόπιων γυναικών. Κεφαλόδεσμοι σε υπόκλιση, φόρος τιμής στους ευεργέτες της έκθεσης αλλά και στους επισκέπτες που την τιμούν με την παρουσία τους. Τεχνική «μονοκονδυλιάς» (η κλωστή ξεκινά και δεν κόβεται παρά μόνον στο τέλος) στα γιλέκα των υπασπιστών του Όθωνα. Παπαδιαμαντικές μορφές ξεπηδούν με τα τέσσερα στοιχεία της φύσης, με δυνατό παρόν μέσα στη σιωπή. Η χαμένη ευκαιρία του βιώματος της Αναγέννησης από την Ελλάδα η οποία την περίοδο εκείνη είχε Τουρκοκρατία αποκαθίσταται στους τοίχους του μουσείου όπου με την τεχνική «γιαροσκούρο» που είναι η ένταση μεταξύ φωτός και σκίασης τονίζεται το κέντημα και σκοτεινιάζει σταδιακά η εικόνα, προσφέροντας την τρισδιάστατη αίσθηση στον επισκέπτη. Ο κεφαλόδεσμος «κατσούλι» από το Ρουμλούκι Ημαθίας. Οι στολές με ενσωματωμένα κομμάτια γούνας από την Καστοριά. Γυναίκες με φορεσιές της Εβραϊκής, Μουσουλμανικής, Αρμενικής και Ελληνικής κοινότητος που ζούσαν στην Θεσσαλονίκη, σε υπόκλιση – φόρος τιμής σε αυτούς που τόσα χρόνια έζησαν μαζί.
Κάθε έργο έχει δύο όψεις – αυτό που δημιουργεί ο καλλιτέχνης και αυτό που βλέπει ο θεατής. Οι βελονιές του Ανατόλι Γεωργίεφ που αναδεικνύουν τον καμβά βρίσκονται σε έναν διαρκή διάλογο επικοινωνίας με τις μορφές και τα κομμάτια της Ιστορίας που αποτυπώνονται από τον φωτογραφικό φακό του Βαγγέλη Κύρη. Στην προκειμένη περίπτωση, τα συναισθήματα, ο μόχθος, το όραμα, το μεράκι της σύμπραξης των δύο αυτών ανθρώπων δουλεμένα επάνω στη δημιουργική συνθήκη της Ιστορίας δονούν την ψυχή του θεατή της έκθεσης αυτής.
Η έκθεση έχει ταξιδέψει στην Λευκωσία Κύπρου, στην Ύδρα, στην Καλαμάτα, στην Σύρο, την Κρήτη,στην Βενετία, στην Κορέα, στην Ακρόπολη των Αθηνών και στην Θεσσαλονίκη θα διαρκέσει μέχρι τις 6 Ιανουαρίου 2025.
«Ο βιωμένος χώρος ονομάζεται τόπος στην λογοτεχνία. Τα γεγονότα και την πληροφορία τα λαμβάνουμε από την Ιστορία ενώ τη συγκίνηση και τον συναισθηματικό παλμό για αυτά, από την λογοτεχνία».
Σαράντα λέσχες από όλη την Ελλάδα, μαζί με αυτές και η Λέσχη Ανάγνωσης ΣΑΑΚ Ανατόλια συναντήθηκαν στην ακριτική Κομοτηνή – εκεί που ο χρόνος συναντά την κληρονομιά και ο πολιτισμός την μνήμη, η Ανατολή ενώνεται με τη Δύση και οι γεύσεις στο σταυροδρόμι των πολιτισμών αλληλο-επιδρούν για να μαγέψουν τον επισκέπτη.
Η Λέσχη Φιλαναγνωσίας Κομοτηνής με την ακάματη συντονίστρια της, κα. Ρένα Σαμαρά – Μάινα πήρε την σκυτάλη για φέτος και παρά τις αντιξοότητες που παρουσιάστηκαν όπως η ξαφνική απόφαση τελευταίας κυριολεκτικά στιγμής του κου. Ομέρ Ζουλφί Λιβανελί να προτιμήσει την βραχείας διάρκειας παρουσία του διαδικτυακά, και την ασταμάτητη βροχή που μούλιασε για ένα τριήμερο τα πάντα, οι οικοδέσποινες με ένα ζεστό χαμόγελο και μία παροιμιώδη φιλοξενία δημιούργησαν το ιδανικό κλίμα για μία «δύσκολη» συζήτηση συνύπαρξης των δύο κοινοτήτων, χαρτογράφησης του τραύματος της Ιστορίας, ανάδειξης των τρόπων επούλωσης μέσα από την πολιτειότητα, διαμόρφωσης της συλλογικής και ατομικής ταυτότητος με το βλέμμα στο σήμερα, διατήρησης του οράματος της ειρήνης και του ανθρωπισμού και πολλά άλλα ζητήματα.
Το μουσείο του Καραθεοδωρή με τη βαριά κληρονομιά ενός μυαλού που αποτελεί έναν εθνικό θησαυρό (δυστυχώς σε αφάνεια) μας έδειξε το μεγαλεπήβολο σχέδιο του κορυφαίου Έλληνα μαθηματικού, το αρχαιολογικό μουσείο της πόλης που φιλοξενεί ευρήματα από την Προϊστορική έως τη Βυζαντινή εποχή( από τις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.), την μυρωδιά του καλού καφέ που πλανάται στην πόλη, τα λεμπλεμπιά, το καλομαγειρεμένο χουνκιάρ μπεγιαντί μας αγκάλιασαν με τη Θρακιώτικη φιλοξενία και μας έδειξαν μια πόλη όπου συναντιούνται ο πολιτισμός, η Ιστορία, οι γεύσεις, το χθες με το αύριο.
Το θέμα «Η ιστορία στην Λογοτεχνία – Τόπος και χρόνος» με τα βιβλία των Ομέρ Ζουλφί Λιβανελί και «55» του Θωμά Κοροβίνη μέσα από τις εισηγήσεις των κ. Μαρία Δημάση* και κας. Κατερίνας Σχοινά** ήταν από μόνο του μία πρόκληση στον τόπο και τον χρόνο που βρισκόμασταν με τον ιμάμη της πόλης να κάθεται δίπλα στον μητροπολίτη της – εικόνα μαγικού ρεαλισμού για την χρονική στιγμή που διαδραματίζονται τα δύο αναγνώσματα.
Η Λέσχη Ανάγνωσης ΣΑΑΚ «Ανατόλια» ήταν παρούσα και μάλιστα στην ερώτηση του μέλους μας, κας. Δόμνας Δούμα για το συναισθηματικό φορτίο του συγγραφέα όταν ασχολείται με ένα τόσο ευαίσθητο θέμα, ο κος. Κοροβίνης μας εξήγησε αναλυτικά το πως ο συγγραφέας επιβάλλεται να κάνει την υπέρβαση και να ελέγξει το θυμικό του, να παραμένει ψύχραιμος παρατηρητής και καταγραφέας των γεγονότων καθώς είναι στην προαίρεση του να μην είναι απολιτικός αλλά από την άλλη να κρατήσει την ισορροπία της Ιστορίας. Η Πόλη αντιμετωπίζεται ως παλίμψηστο χρονικών επιπέδων και καθώς σταδιακά τα μνημονικά περιβάλλοντα εκλείπουν, ο λογοτέχνης μέσω του βιβλίου κληροδοτεί έναν μνημονικό τόπο και μέσω της μεταμνήμης στην επόμενη γενιά. Η πλέον πιστή συνοδοιπόρος στο ταξίδι της ζωής, η νοσταλγία αλλάζει πρόσωπο και πορεύεται.
Η μελέτη της Ιστορίας δεν είναι χρονολογίες και τοπωνύμια. Είναι διαμόρφωση τρόπου σκέψης και διαχείρισης του αύριο. Η Ιστορία είναι πεδίο πολλαπλότητος και ανοικτότητος καθώς η αλήθεια δεν είναι ποτέ μία. Και κυρίως, η επίσημη ιστορία δεν είναι αποκλειστικό κτήμα των επιφανών και των ταγών αλλά τροφοδοτείται από το χαμηλόφωνο ανθρώπινο βίωμα των πολλών και των αντι-ηρώων αυτής.
Με αυτές τις σκέψεις, τον κ Θωμά Κοροβίνη να μας τραγουδά ελληνικά και τουρκικά τραγούδια αποχωρήσαμε με την φαρέτρα γεμάτη αισθήματα, συναισθήματα και για μερικούς από εμάς, με το ξεφτισμένο πιά χαμόγελο των Ιώνων προγόνων μας να μας γνέφει με νόημα.
Ραντεβού τον Δεκέμβριο του 2025 – να είμαστε καλά – στην Ήπειρο αυτή τη φορά, στα Ιωάννινα. Και του χρόνου!!
Ανδρομάχη Καρανίκα – Δημητριάδου
Συντονίστρια
*Η Μαρία Δημάση είναι Καθηγήτρια του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης με γνωστικό αντικείμενο τη Διδακτική γλώσσας και λογοτεχνίας στην Ελλάδα και στον παρευξείνιο χώρο.
** Η Κατερίνα Σχοινά σπούδασε νεοελληνική φιλολογία στο Α Π Θ και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στον ίδιο τομέα, στο Δ Π Θ. Διδάσκει στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση και έχει κατά καιρούς συνεργαστεί με διάφορα περιοδικά λόγου και τέχνης όπως (δε)κατά, Διαβάζω, Εντευκτήριο, Νησίδες, Φιλόλογος.
Η Claire Keegan έγραψε ένα πολύ μικρό αλλά εκκωφαντικά δυνατό βιβλίο, με σαφή αναφορά στο σκάνδαλο εγκλεισμού χιλιάδων κοριτσιών στα άσυλα της Καθολικής Εκκλησίας, στην Ιρλανδία από τον 18ο έως και τα τέλη του 20ου αιώνα, περισσότερο γνωστών ως «Τα πλυντήρια της Μαγδαληνής».
Από την άλλη πλευρά, με εφαλτήριο την πραγματική ιστορία η συγγραφέας εστιάζει στον άνθρωπο. Στην επιλογή του πρωταγωνιστή να ορθώσει το ανάστημά του και να ακολουθήσει την μετάβαση από τον συλλογικό κομφορμισμό στην ατομική επιλεγμένη προσέγγιση που με κύριο άξονα την καλοσύνη, το θάρρος, την ανθρωπιά, επανα-ίσταται και καθοδηγούμενος από τον δικό του ηθικό κώδικα και τα δικά του βιώματα χαράσσει την πορεία του και αποτελεί τηλαυγή φάρο σε μια κοινωνία κατά πλειοψηφία με άλλη ρότα.
Η γραφή είναι δυνατή, ευαίσθητη, τρυφερή και απεικονίζει τα συναισθήματα και τις εικόνες, σε κάθε περίπτωση μέσα από τις διόπτρες του εκάστοτε αναγνώστη. Από την άλλη, ο κινηματογραφικός φακός με εξαιρετική ομάδα τόσο τον Cillian Murphy (Όσκαρ 2023), τον Enda Walsch στο σενάριο, τους Matt Damon – Ben Affleck ως παραγωγούς και όχι μόνον, προσπάθησε να απεικονίσει τόσο τον κοινωνικό ιστό της περιοχής και της εποχής όσο και να χαρτογραφήσει την εσωτερική διαμάχη του ήρωα. Εστίασε στο μοναδικό και διεισδυτικό βλέμμα του ηθοποιού, στη γλαφυρή σιωπή των εικόνων, στην εναλλαγή των θολών με των άλλοτε καθαρού πλάνου σκηνών. Με αλληγορίες όπως το συνεχές πλύσιμο των χεριών του ήρωα, τα γυαλιστερά παπούτσια της συζύγου σε μια γενικά πτωχική και μουντή καθημερινότητα της οικογένειας, το βιβλίο των παιδικών του χρόνων που δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει γίνεται μία προσπάθεια προ-οικονομίας της όλης απόδοσης της ιστορίας.
Τα μέλη της Λέσχης Ανάγνωσης είδαν, συνέκριναν, συζήτησαν, απήλαυσαν μία βραδιά εικόνων, λόγου και απόψεων και έδωσαν ραντεβού για το επόμενο βιβλίο ή και την ταυτόχρονη κινηματογραφική προβολή.
«.. Ο αυτόχειρας που πέφτει στις γραμμές του τρένου, ή ρίχνεται από το παράθυρο, βρίσκει (ή επιζητεί) ένα βίαιο θάνατο αλλά δεν διαπράττει μια βίαιη ενέργεια. Επιλέγει θα λέγαμε παθητικά, τις συνθήκες ώστε να του συμβεί, να του έρθει έξωθεν, ένας βίαιος θάνατος. Η βία δεν υπάρχει αμέσως ή έστω εμμέσως σε αυτόν. Υπάρχει στον όγκο του τρένου εν κινήσει, στο ύψος του ορόφου από τον οποίο έπεσε. Όμως ο αυτόχειρας που κόβει το λαρύγγι του δεν επιζητεί απλώς ένα βίαιο θάνατο αλλά τον επιζητεί ενεργά καθώς τον επιβάλλει στον εαυτό του ως άμεσος δράστης».
Με αυτές και άλλες παρόμοιες σκέψεις, ο ήρωας του βιβλίου «Η κλεμμένη περγαμηνή» του Φερνάντο Πεσσόα (Λισσαβώνα 1888 – 1935) μας εισήγαγε μέσω της μαιευτικής μεθόδου του Σωκράτη, της διαλεκτικής μεθόδου του Πλάτωνα αλλά και μέσω των δικών του σημειώσεων, απόψεων και πεποιθήσεων στον αχανή τρόπο σκέψης ενός συγγραφέα που τα έργα του δεν είναι μόνον κομμάτι αναφοράς στην Πορτογαλική λογοτεχνία αλλά τμήμα της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Είχε γράψει ο Ο. Πας για τον Φ. Πεσσόα : «Αγγλομανής, μύωψ, ευγενής, αλλοπαρμένος, μαυροντυμένος, απόμακρος και οικείος, κοσμοπολίτης που κηρύσσει τον εθνικισμό, επίσημος ερευνητής των ασήμαντων πραγμάτων, άνθρωπος με χιούμορ που δεν χαμογελάει ποτέ και που μας παγώνει το αίμα, επινοητής άλλων ποιητών και εξολοθρευτής του εαυτού του, συγγραφέας ενός παράδοξου λόγου διαυγούς σαν το νερό και σαν και αυτό απύθμενου : προσποίηση σημαίνει αυτογνωσία. Μυστηριώδης σαν το φεγγάρι το καταμεσήμερο, σιωπηλό φάντασμα του πορτογαλικού μεσημεριού. Ποιος είναι άραγε ο Πεσσόα;»
Οι τρεις ιστορίες μυστηρίου του εν λόγω βιβλίου, με την βοήθεια της καλεσμένης μας, την οποία ευχαριστούμε ιδιαίτερα για την παρουσία της και την διάνθιση της συζήτησης μέσω της γνώσης της, κας Αικατερίνης Παρισάκη, κλινικής ψυχολόγου (Α.Π.Θ.) με μεταπτυχιακές σπουδές στην Κοινωνική και κλινική ψυχολογία και εκπαίδευση στην Συστημική – οικογενειακή προσέγγιση, ξετυλίχθηκαν μπροστά μας με όλες τις πιθανές ψυχολογικές παραμέτρους που θα μπορούσαν να έχουν.
Γεγονότα είναι αυτά που συνέβησαν ενώ συμπεράσματα είναι αυτά που ο καθένας διεξάγει με βάση τις προσωπικές του προσλαμβάνουσες αλλά και ατομικούς αυτοματισμούς προηγουμένων εμπειριών που συχνά δημιουργούν την τάση λανθασμένων συμπερασμάτων. Ταυτόχρονα, ιδιοσυγκρασιακές, κοινωνικές ή περιστασιακές συνθήκες μας οδηγούν σε λήψεις αποφάσεων και ενίοτε σε ακραία βήματα, με φαινόμενα όπως οι καμικάζι που ενώ αυτοκτονούν θεωρείται μία πράξη ηρωϊκή, οι απεργοί πείνας που ενώ καταπονούνται, επιμένουν με βάση τον δικό τους αξιακό κώδικα, θρησκευτικές άκαμπτες πεποιθήσεις που προβάλλουν ως προτεραιότητα όχι τη ζωή αλλά την πιστή εφαρμογή κανόνων. Με μια σειρά παραδειγμάτων , η κα. Αικ. Παρισάκη μας εισήγαγε στον κόσμο της ψυχοπαθολογίας με τα ανωτέρω παραδείγματα αλλά και όχι μόνον. Το προσωπικό στοιχείο λειτουργεί πάντα, όπως διεξοδικά μας εξήγησε. «Όλοι διαβάσαμε το ίδιο βιβλίο. Γιατί δεν λέμε τα ίδια πράγματα; Υπάρχει ένα βιβλία αλλά τόσες αναγνώσεις όσες κα οι αναγνώστες. Ο καθένας από μας μιλώντας αποκαλύπτει κάποιο προσωπικό στοιχείο».
Στις 7 και 8 Δεκεμβρίου, Λέσχες Ανάγνωσης από όλη την Ελλάδα θα συναντηθούμε στην όμορφη Κομοτηνή, στην 3η Πανελλήνια Διαλεσχιακή Συνάντηση για να γνωρίσουμε τους επιφανείς συγγραφείς Θωμά Κοροβίνη και Ζουλφί Λιβανελί στο έργο των οποίων αφιερώνεται η φετινή θεματική που φέρει τον τίτλο «Η Ιστορία στη λογοτεχνία – Τόπος και χρόνος», με τα βιβλία «55» του Θωμά Κοροβίνη, εκδόσεις Άγρας και «Στη ράχη της τίγρης» του Ζ. Λιβανελί, εκδόσεις Πατάκης, σε μετάφραση Φράγκως Καραογλάν. Η Λέσχη Ανάγνωσης ΣΑΑΚ Ανατόλια θα βρίσκεται εκεί!
Στα πλαίσια ενεργού συμμετοχής στα δρώμενα στην πόλη μας, η Λέσχη Ανάγνωσης οργάνωσε ξενάγηση στην εμπλουτισμένη εμβληματική έκθεση με τίτλο «Ένδυμα Ψυχής» που τελεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας.
Πρόκειται για μία έκθεση μοναδική, όπου ο φωτογράφος Βαγγέλης Κύρης και ο εκφραστής της κεντητικής τέχνης Ανατόλι Γεωργίεφ παρουσιάζουν το “ελληνικό ένδυμα” με έναν ιδιαίτερο τρόπο και μιά καλλιτεχνική οπτική, φορεμένο από σύγχρονους ανθρώπους και μέσα από την όσμωση της φωτογραφίας με το ύφασμα και την κεντητική τέχνη.
Επόμενη συνάντηση ορίστηκε εκτάκτως για την Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου 2024 με το βιβλίο του Sebastian Barry «Τον καιρό του Θεού», από τις εκδόσεις Ίκαρος, σε μετάφραση Αγγ. Αγγελίδη & Μαρίας Αγγελίδου.
Για οποιαδήποτε πληροφορία, ιδέα, πρόταση ή προοπτική αναφορικά με τη λέσχη Ανάγνωσης Σ Α Α Κ Ανατόλια, μπορείτε να επικοινωνείτε με τα γραφεία του ΣΑΑΚ (2310-238.835).
Το βιβλίο «Γερουλντελγγέρ» του Γάλλου δημοσιογράφου, εκδότη και συγγραφέα Ίαν Μανούκ σηματοδότησε την έναρξη της φετεινής περιόδου για τη Λέσχη μας.
Έχοντας τιμηθεί με 11 βραβεία αστυνομικού μυθιστορήματος μεταξύ των οποίων με τα τρία σημαντικότερα στη Γαλλία, ο συγγραφέας μας ταξίδεψε σε τόπους, ήθη και έθιμα τόσο μακρυνά από εμάς, τόσο γοητευτικά αλλά ενίοτε και τόσο ξένα.
Με ξεναγούς τις έμπειρες όσο και γλαφυρές Πέππη Νικολαϊδου, απόφοιτο του σχολείου και Man. Director του «Splendid Travel Tours» και την συνεργάτιδα της, Έλενα Αγγελίδου μέσα από τις αφηγήσεις τους, τις πληροφορίες που μας έδωσαν αλλά και το πλούσιο φωτογραφικό υλικό που διέθεσαν μάθαμε για τον τρόπο ζωής των κατοίκων της χώρας ενώ είχαμε την χαρά να έχουμε και τον 1ο αντιπρόεδρο του ΣΑΑΚ Ματθαίο Κουβάτση, οι νομικές γνώσεις του οποίου μας ξεκαθάρισαν κάποιες προσεγγίσεις ή συμπεριφορές που μας ξένισαν. Οι νομάδες Μογγόλοι μετακινούνται τέσσερις φορές το χρόνο (δεν υφίσταται η έννοια «ιδιοκτησίας» της γης στην ύπαιθρο) για να βόσκουν τα κοπάδια τους από άλογα, καμήλες, πρόβατα, κατσίκες και αγελάδες – μας μίλησαν για κάποια εκατομμύρια ζώων. Άλλωστε είναι γνωστό ότι το κασμίρ ύφασμα της Μογγολίας είναι από τα καλύτερα στον κόσμο.
Το κλίμα της ευρύτερης περιοχής έχει την ιδιαιτερότητα της αλλαγής των 70 βαθμών (-30° στο κρύο και +40° στη ζέστη). Δεν υπάρχουν δρόμοι στην ύπαιθρο της χώρας την ίδια στιγμή που η πρωτεύουσα Ουλάν Μπατόρ υποφέρει με μία εκ των μεγαλυτέρων περιβαλλοντολογικών μολύνσεων στον πλανήτη – άλλη μία ιδιαιτερότητα της χώρας.
Μάθαμε για τις διατροφικές τους συνήθειες με τα αλμυρά τσάγια, το αποξηραμένο γάλα αλόγου, τα δικά τους «σαν» τυριά, τις προβιές των ζώων που χρησιμοποιούν ακόμη ως «οικοδομικό» υλικό στις «γιούρτες», τις στρογγυλές σκηνές που κατασκευάζουν και τις οποίες μεταφέρουν ανά εποχή και διάθεση και σε άλλη περιοχή. Φύση και ουρανός κυριαρχούν στο τοπία και οι άνθρωποι γίνονται ένα με αυτό.
Στην έρημο Gobi βρέθηκαν για πρώτη φορά αυγά δεινοσαύρων, κάτι που το διαχειρίζονται εμπορικά μέχρι και σήμερα με τις πιο ευρέως γνωστές εκθέσεις δεινοσαύρων παγκοσμίως. Επηρεασμένοι από το ένδοξο παρελθόν της αυτοκρατορίας του Τζένγκις Χαν (για τον οποίο είναι ιδιαίτερα υπερήφανοι και τον προβάλλουν σε κάθε δυνατή ευκαιρία) αλλά και από την πολύχρονη κατοχή τόσο από τους Κινέζους όσο και τους Ρώσσους, οι Μογγόλοι σήμερα προσπαθούν να βρουν τον δικό τους βηματισμό.
Επόμενη συνάντηση ορίστηκε για την Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2024 με το βιβλίο του Φερνάντο Πεσσόα «Η κλεμμένη περγαμηνή», από τις εκδόσεις Νεφέλη, σε μετάφραση Μαρίας Παπαδήμα.
Για οποιαδήποτε πληροφορία, ιδέα, πρόταση ή προοπτική αναφορικά με τη λέσχη Ανάγνωσης Σ Α Α Κ Ανατόλια, μπορείτε να επικοινωνείτε με τα γραφεία του ΣΑΑΚ (2310-238.835).
Το βιβλίο «Η Πλεξούδα» της Laetitia Colombani, που έχει ήδη μεταφραστεί σε 40 γλώσσες είναι από τα βιβλία της προηγούμενης αναγνωστικής περιόδου που το διαβάσαμε στην Λέσχη με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, σταθήκαμε τόσο στις οπτικές της συγγραφέως όσο και αναλύσαμε τις ιστορίες κάτω από τις δικές μας προσλαμβάνουσες και απολαύσαμε την οικουμενικότητα των μηνυμάτων της συγγραφέως.
Η κινηματογραφική προβολή της ταινίας από το ομότιτλο βιβλίο μας κέντρισε το ενδιαφέρον και μας ένωσε για να την απολαύσουμε, να συγκρίνουμε τους δύο τρόπους έκφρασης, να την σχολιάσουμε. Το σίγουρο είναι ότι η πολύπλευρη καλλιτεχνική δυναμική της L. Colombani (ηθοποιός, σεναριογράφος και σκηνοθέτιδα) εικονοποίησε με ιδιαίτερα εύστοχο τρόπο τις λέξεις, τα συναισθήματα, το αποτύπωμα της εκάστοτε κοινωνίας και έδωσε ένα αποτέλεσμα που και στις τρεις ιστορίες γυναικών ο θεατής συμμετέχει, ταυτοποιείται, συμπάσχει. (https://www.newsbeast.gr/…/i-plexouda-einai-i-tainia...)
Μπορείτε να διαβάσετε σχολιασμό για το βιβλίο στον ακόλουθο σύνδεσμο :
Η πρώτη μας αναγνωστική μάζωξη θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 6 Οκτωβρίου 2024, στις 18:30 στο Morley House, με το βιβλίο του Ίαν Μανούκ «Γερουλντελγγέρ», των εκδόσεων «Στερέωμα Α.Ε. / Σιόλα – Αλεξίου», ένα σαγηνευτικό ταξίδι στην γη των επιγόνων του Τζένγκις Χαν.
Για οποιαδήποτε πληροφορία, ιδέα, πρόταση ή προοπτική αναφορικά με τη λέσχη Ανάγνωσης Σ Α Α Κ Ανατόλια, μπορείτε να επικοινωνείτε με τα γραφεία του ΣΑΑΚ (2310-238.835).
Η αστυνομική λογοτεχνία είναι είδος του πεζού λογοτεχνικού λόγου όπου μέσα από τη μυθοπλασία εξερευνάται η πλευρά της ανθρώπινης «κοινωνίας» που έχει να κάνει με το έγκλημα, τη διάπραξη και την ανακάλυψή του. Συνήθως, σκοπός είναι να ανακαλυφθούν οι υπαίτιοι αλλά και τα κίνητρα που τους οδήγησαν στη διάπραξη του εγκλήματος. Τα βασικότερα χαρακτηριστικά είναι το μυστήριο και η αγωνία, τα οποία είναι πανταχού παρόντα.
Αλλά για τους λάτρεις της καλής λογοτεχνίας, όλα αυτά είναι παράπλευρες παράμετροι. Αυτό που καθορίζει το πρωταρχικό ενδιαφέρον του αναγνώστη είναι όλα αυτά πώς τα χειρίζεται ο εκάστοτε συγγραφέας μέσω της γλώσσας.
Αυτό που ξέρουμε σήμερα σαν αστυνομική λογοτεχνία, είναι φαινόμενο που αρχίζει τον 19ο αιώνα όταν στη Μ. Βρετανία και στη Γαλλία όπου θεσμοθετείται ο ρόλος της αστυνομίας κατά του εγκλήματος.
Το πρώτο αστυνομικό μυθιστόρημα εικάζεται πως δημιουργήθηκε από τον Έντγκαρ Άλλαν Πόε το 1841 με τίτλο «Οι φόνοι της οδού Μοργκ».
Υπό την διακριτική επιτήρηση του sir Arthur Conan Doyle, της Αγκάθα Κρίστι, του δικού μας Γιάννη Μαρή, του δικηγόρου Λαμπίρη στη ραδιοφωνική σειρά “Στο σπίτι των ανέμων” και πολλών άλλων, ας καταδυθούμε στον κόσμο του μυστηρίου για να ανακαλύψουμε κάτω από την αφηγηματική δομή όλων των ιστοριών με την πένα των μεγάλων της γραφής, την αγωνία, τις απαντήσεις στο ερώτημα “ποιός το έκανε και γιατί” και όλα αυτά που θα προκύψουν.
«Οι φόνοι της οδού Μόργκ» Ed. Alan Poe σε μετάφραση : Γιώργος Μπλάνας – Εκδόσεις : Ερατώ
Εκτός από την μεγάλη λογοτεχνική της αξία, η ιστορία αυτή του Έντγκαρ Άλλαν Πόε έχει και μνημειακό χαρακτήρα.
Στην οδό Μοργκ των Παρισίων συμβαίνει μια μυστηριώδης και βάναυση δολοφονία δύο γυναικών. Πολυάριθμοι μάρτυρες δηλώνουν ότι άκουσαν τη φωνή του πιθανού δολοφόνου, κανείς όμως δεν μπόρεσε να καταλάβει ποια γλώσσα ήταν αυτή που μιλούσε. Έτσι, οι έρευνες της αστυνομίας βρίσκονται μπροστά σε ένα απόλυτο αδιέξοδο οπότε ο Αύγουστος Ντυπέν, αυτός ο ευφυής, εκκεντρικός, περιθωριακός διανοούμενος ερευνητής εγκληματικών ενεργειών, αναλαμβάνει να διαλευκάνει το μυστήριο των Φόνων της οδού Μοργκ, και από την πένα του μεγάλου Αμερικανού συγγραφέα κάνει την εμφάνιση του, στον χώρο της παγκόσμιας λογοτεχνίας, για πρώτη φορά, ο ιδιώτης αστυνομικός ντετέκτιβ, τα ίχνη του οποίου ακολούθησαν και όλοι οι επόμενοι διάσημοι συνάδελφοι του, ίχνη που χαράχτηκαν από την ιδιοφυία του Έντγκαρ Άλλαν Πόε. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
«Γερουλντερλγκέρ» του Ίαν Μανούκ, σε μετάφραση : Ράνια Πολυκανδριώτη – Εκδόσεις : Στερέωμα Α.Ε.
Το θαμμένο σώμα ενός παιδιού που βρέθηκε στη στέπα από Μογγόλους νομάδες, ξυπνά στον αστυνομικό διοικητή Γερουλντελγγέρ τον εφιάλτη της δολοφονίας του δικού του παιδιού, που ποτέ δεν εξιχνιάστηκε. Λίγο λίγο η σχέση μεταξύ των δύο φόνων καθώς και η αντιστοιχία με άλλους, το ίδιο άγριους, θα τον αναγκάσουν να αντιμετωπίσει την τρομερή αλήθεια. Στη Μογγολία δεν είναι μόνο οι τάφοι αποτρόπαιοι. Για ορισμένους το πολύτιμο λαθρεμπόριο των “σπάνιων γαιών” αξίζει περισσότερο από τις ζωές πολλών ανθρώπων. Αθώων και μη.
Σε αυτό το αστυνομικό μυθιστόρημα που σου κόβει την ανάσα, ο Ιάν Μανούκ μας μεταφέρει από τις ερήμους της Κεντρικής Ασίας, που μαστίζονται από τους ανέμους, μέχρι τις κακόφημες γειτονιές του Ουλάν Μπατόρ. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
«Απόδοση δικαιοσύνης» του συγγραφέα Ber. Schlink (γνωστού από το «Διαβάζοντας τη Χάννα»), σε μετάφραση : Ιάκωβος Κοπερτί – Εκδόσεις : Κριτική
Ένας χημικός βιομηχανικός κολοσσός αναθέτει στον πενηντάχρονο ντετέκτιβ Ζελμπ να ανακαλύψει τον χάκερ που αναστατώνει το δίκτυο υπολογιστών της εταιρίας. Ερευνώντας την υπόθεση, ο άσχετος στην πληροφορική Ζελμπ έρχεται αντιμέτωπος με το ίδιο του το παρελθόν, τότε που ήταν εισαγγελέας των ναζί. Και αποδίδει μια παράδοξη δικαιοσύνη για τους δύο φόνους όπου τον εμπλέκουν εν αγνοία του. Όπως στο “Διαβάζοντας στη Χάννα” έτσι κι εδώ ο Σλινκ (μαζί με τον Ποπ) ξύνει τις πληγές της μεταπολεμικής Γερμανίας, αφήνοντάς μας να δούμε την αθέατη πλευρά του γερμανικού θαύματος.
Και η αστυνομική πλοκή είναι απλώς μια φόρμα για να μας μιλήσει για τα αγαπημένα του θέματα: τη δικαιοσύνη, την παιδεία, την οικολογία και προπάντων για την ατομική ευθύνη. Στην κατάταξη των αστυνομικών σύμφωνα με τις προτιμήσεις του κοινού που έκανε το Thriller – Forum για βιβλία που εκδόθηκαν μετά το 1985. Το Απόδοση δικαιοσύνης των Μπέρνχαρντ Σλινκ – Βάλτερ Ποπ ήρθε εικοστό. Ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας απεύθυνε στον συγγραφέα Μπ. Σλινκ τον τίτλο Ιππότη της Λεγεώνας Τιμής το Μάιο του 2002. Επίσης, στις 17 Οκτωβρίου 2002 τιμήθηκε με το βραβείο του Γερμανο-Βρετανικού Φόρουμ για το συνολικό του έργο. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)
Αν και μη αστυνομικής φύσεως αλλά στο ίδιο μοτίβο θεμάτων του ίδιου συγγραφέα κυκλοφορεί και το βιβλίο «Η Εγγονή», σε μετάφραση : Απόστολος Στραγαλινός – Εκδόσεις : Κριτική
Καλοκαίρι 1964. Μια φοιτήτρια από το ανατολικό τμήμα του Βερολίνου και ένας φοιτητής από το δυτικό ερωτεύονται. Εκείνος τη βοηθάει να αποδράσει από την Ανατολική Γερμανία και ζουν μαζί. Μόνο μετά τον θάνατο της Μπίργκιτ ο εβδομηντάχρονος πλέον Κάσπαρ ανακαλύπτει το μυστικό που η σύζυγός του έκρυβε μια ολόκληρη ζωή: πίσω στη χώρα της είχε αφήσει μια κόρη.
Ο Κάσπαρ αναλαμβάνει να κάνει αυτό που πάντα ήθελε η Μπίργκιτ, αλλά ποτέ της δεν κατάφερε: να ψάξει για τη χαμένη της κόρη. Η αναζήτηση μετατρέπεται σ’ ένα ταξίδι στο παρελθόν, με τις πληγές και τις ουλές που προκάλεσαν η Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας, η επανένωση και η «προσαρμογή» της στη Δύση. Ο Κάσπαρ βρίσκει την κόρη παντρεμένη σε μια κοινότητα νεοναζί στην επαρχία. Η δεκατετράχρονη κόρη της θα αναγνωρίσει στο πρόσωπό του τον παππού της κι εκείνος την εγγονή του. Αν και οι κόσμοι τους είναι πολύ διαφορετικοί, ο Κάσπαρ είναι αποφασισμένος να παλέψει για τη σχέση τους. Έχει όμως το δικαίωμα να επέμβει στη ζωή της εγγονής του και στο ακροδεξιό περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει; Ο Bernhard Schlink θίγει με δεξιοτεχνία το ζήτημα των ορίων, της ανοχής και της αμοιβαίας κατανόησης στις σχέσεις, σε δύο κόσμους ιδεολογικά αντίθετους. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
«Μάσκες» του διάσημου Κουβανού συγγραφέα Λεονάρντο Παδούρα, σε μετάφραση : Κώστας Αθανασίου – Εκδόσεις : Καστανιώτης
Το πτώμα ενός δολοφονημένου τραβεστί στην Αβάνα δεν είναι συνηθισμένο εύρημα. Τα πράγματα γίνονται πιο περίπλοκα για τον υπολοχαγό του Τμήματος Ανθρωποκτονιών Μάριο Κόντε, που έχει αναλάβει την υπόθεση, όταν διαπιστώνει ότι ο νεκρός είναι γιος ενός ευυπόληπτου διπλωμάτη και βετεράνου της Επανάστασης. Η διακριτικότητα που απαιτείται δυσχεραίνει τις κινήσεις του Κόντε, ενώ ταυτόχρονα όλη η αστυνομική υπηρεσία -και ο ίδιος- βρίσκεται στο στόχαστρο του Τμήματος Εσωτερικών Υποθέσεων, γεγονός που κάνει ακόμα πιο δύσκολο κάθε βήμα του Κόντε στην αγαπημένη του πόλη, την Αβάνα, η οποία αλλάζει με ραγδαίο ρυθμό εκείνο το καυτό καλοκαίρι του 1989, λίγο πριν η Κούβα βυθιστεί στην κρίση της Ειδικής Περιόδου. Ο Κόντε αρχίζει μια περιπλάνηση που τον οδηγεί στους δαιδάλους ενός κόσμου -του κόσμου της ομοφυλόφιλης κοινότητας της Κούβας- ο οποίος, έχοντας υποστεί στιγματισμό και διώξεις, έχει μάθει να κρύβει ό,τι μπορεί να τον θέσει σε κίνδυνο. Όσο ψάχνει, ο Κόντε αντιλαμβάνεται όλο και περισσότερο ότι βρίσκεται μπροστά σε ένα παιχνίδι προσωπείων. Όλοι έχουν κάτι να κρύψουν, ωστόσο λίγο λίγο οι μάσκες αρχίζουν να πέφτουν και η έκπληξη που καραδοκεί στο τέλος θα ανατρέψει τα πάντα. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)
Οι Μάσκες είναι ένα δυνατό μυθιστόρημα που δίνει τις διάφορες όψεις του φόβου, καθώς και την “ιλιγγιώδη αίσθηση της πτώσης στο κενό” με σαφήνεια, αλλά μερικές φορές και με επιπρόσθετη ποιητική διάθεση. (Χρύσα Σπυροπούλου, Ελευθεροτυπία, Βιβλιοθήκη, 7/9/2011)
Ο Λεονάρδο Παδούρα, παλιός δημοσιογράφος, σκαλίζει την ιστορία των διώξεων των ομοφυλόφιλων και των γκέι διανοουμένων της Κούβας, των ανθρώπων που στιγματίστηκαν, διώχτηκαν και έβαλαν προσωπεία για να γλιτώσουν. Εισχώρησε στον κρυφό κόσμο των ομοφυλοφίλων, ωμό και ρυπαρό, γιατί είναι αποτέλεσμα της μοναξιάς, της καταπίεσης, του χλευασμού και της περιφρόνησης. (Δήμητρα Ρουμπούλα, Έθνος, 6/6/2011)
«Ποιος είναι ο Λεονάρντο Παδούρα; Κουβανός πολλών ταχυτήτων: Δημοσιογράφος, σεναριογράφος, κριτικός, μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος, διηγηματογράφος. Τι απ’ όλα αυτά τον έκανε πασίγνωστο; Η λεγόμενη «Τετραλογία της Αβάνας» ή όπως είναι ο επίσημος τίτλος «Τέσσερεις εποχές». Τουτέστιν τέσσερα δυνατά αστυνομικά μυθιστορήματα ή τέσσερα δυνατά μυθιστορήματα που φοράνε τη μάσκα των αστυνομικών για να μπορούν να λένε όσα δεν φαντάζεστε για την λατρεμένη τους Αβάνα. (…) Το σπουδαιότερο είναι ότι ο Παδούρα είναι ένας σαγηνευτικός, απολαυστικός και ευφυέστατος συγγραφέας που σε κάνει να θέλεις να πας ή να ξαναπάς στην Αβάνα και να τη δεις με νέα ματιά». (Έλενα Χουζούρη, bookrpress.gr, 09/04/2011)
«Μας καταβροχθίζει η φωτιά». Ο Jaume Cabre που με το Confiteor άφησε βαρειά παρακαταθήκη στην παγκόσμια λογοτεχνία επανέρχεται με ένα βιβλίο κατά πολύ διαφορετικό, σε μετάφραση : Σοφός Ευρυβιάδης – Εκδόσεις : Πόλις
Ο Ισμαήλ είναι καθηγητής φιλολογίας. Πέρασε δύσκολα παιδικά και νεανικά χρόνια, και τώρα η ζωή του είναι ήρεμη ή μάλλον ανιαρή. Τίποτα δεν συμβαίνει, και το μόνο που τον βγάζει από τον λήθαργό του είναι η αγάπη του για τη λογοτεχνία. Μέχρι τη στιγμή που ξανασυναντά μια παιδική του φίλη, τη Λέο. Η έλξη που του ασκεί είναι ακαταμάχητη, μια ελπίδα ευτυχίας γεννιέται. Ο Ισμαήλ, όμως, βλέπει μια μέρα στον δρόμο -φαινομενικά, τυχαία- τον πρώην επιστάτη του σχολείου στο οποίο διδάσκει. Αυτός ο άνθρωπος του ζητά μια μικρή εξυπηρέτηση… Η συνάντησή τους θα έχει τρομακτικές συνέπειες και ο Ισμαήλ ξυπνά στο κρεβάτι ενός νοσοκομείου χωρίς να θυμάται ούτε ποιος είναι, ούτε πώς κατέληξε εκεί. Το μόνο που θυμάται είναι τα βιβλία που τον σημάδεψαν.
Το «Μας καταβροχθίζει η φωτιά» συνδυάζει αριστοτεχνικά τα συστατικά των κορυφαίων κλασικών νουάρ: καταδικασμένους έρωτες, αθώους που μπαίνουν στο στόχαστρο της Δικαιοσύνης, μοιραίες γυναίκες που στάθηκαν άτυχες· όλοι, παγιδευμένοι στη δίνη μιας τραγικής μοίρας που τους καταδιώκει αμείλικτα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
«Ο συγγραφέας επανέρχεται στο θέμα της μνήμης και της σπουδαιότητάς της, προβάλλει τις συνέπειες της προβληματικής σχέσης πατέρα-γιου, την απώλεια της εμπιστοσύνης προς τους ανθρώπους, τονίζει την ευκολία με την οποία ένας αθώος κι ανυποψίαστος πολίτης μπορεί να βρεθεί μπλεγμένος σε αξιόποινες πράξεις, και προσεγγίζει με λεπτότητα το θέμα του θανάτου και το αναπόδραστο της έλευσής του» (Χριστίνα Μουκούλη, bookpress.gr, 08/12/2022)
«Σάλτος» του Ανδρέα Νικολακόπουλου των εκδόσεων Ίκαρος
Στην εποχή του Μεσαίωνα οι λογικοί και σώφρονες άνθρωποι των πόλεων στοίβαζαν τους ψυχικά διαταραγμένους ή λοξούς σε μεγάλα ξύλινα καράβια χωρίς κουπιά και τους άφηναν να περιφέρονται ακυβέρνητοι στις θάλασσες.
Οι πρωταγωνιστές των διηγημάτων του Ανδρέα Νικολακόπουλου δεν ζουν στον Μεσαίωνα. Βρισκόμενοι όμως στη θάλασσα, στα βουνά, σε δάση, σε πόλεις, σε τρένα, σε πανεπιστημιακά εργαστήρια, ανάμεσα στα σύννεφα, απέκτησαν και οι ίδιοι την παλιά εκείνη λοξή ματιά.
Η διαφορά είναι πως δεν φτιάχνονται πια μεγάλα ξύλινα καράβια. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Από μία τέτοια σειρά προτάσεων αστυνομικής λογοτεχνίας δεν θα μπορούσε να απουσιάζει ο Πέτρος Μάρκαρης με μία σειρά βιβλίων όπως : «Νυχτερινό δελτίο», «Η εξέγερση των καρυάτιδων», «Η τέχνη του τρόμου και άλλα διηγήματα», «Ο Μπρέχτ και ο διαλεκτικός διάλογος», «Το κίνημα της αυτοκτονίας», «Παλιά, πολύ παλιά», «Η εποχή της υποκρισίας», «Ο φόνος είναι χρήμα» και πολλά άλλα.
Αξιόλογοι του είδους είναι επίσης τόσο ο Alex Michaelides με τα βιβλία του «Η σιωπηλή ασθενής», «Οι κόρες», «Το μένος» όσο και ο Τεύκρος Μιχαηλίδης με βιβλία όπως «Μιλώντας στην Άννα για τα μαθηματικά», «Τα τέσσερα χρώματα του καλοκαιριού», «Αχμές, ο γιός του φεγγαριού», «Ο μέτοικος και η συμμετρία», «Εικασία 3v+1».
Θα μπορούσαν να αναφερθούν αρκετοί αξιόλογοι συγγραφείς μυστηρίου όπως η Marg. Atwood «Ο τυφλός δολοφόνος», ο Χοσέ Κάρλος Σομόθα με το βιβλίο «Το σπήλαιο των ιδεών», την Χάντρα Γιασμίνα με «Το μερίδιο των νεκρών», ο Αντρέα Καμιλλιέρι «Η ηλικία της αβεβαιότητος», «Σκύλος από τερακότα» και άλλοι. Ωστόσο, τελευταίο αλλά όχι ύστατο θα κρατήσω τον Ferey Caryl, που με την πρόσφατη παρουσία του στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης επανασυστήθηκε στο ελληνικό κοινό. Έχει ταξιδέψει σχεδόν ανά την υφήλιο και επιθυμεί να πάρει και τους αναγνώστες του σε αυτά τα ταξίδια. Γνωρίζει καλά την τεχνική του να μοιράζεσαι μια ιστορία καθώς μετά από μια τέτοια συναλλαγή και ο συγγραφέας, και ο αναγνώστης αισθάνονται λιγότερο μόνοι, σε έναν κόσμο ταραγμένο. Εργα του εκδίδονται από τις «Εκδόσεις Άγρα» : «Μαπούτσε», «Πάγος», «Κόνδωρ», «Πας», «Νοριλσκ», «Οκαβάνγκο» κ.α.
Για τους μη-λάτρεις του μυστηρίου και της αγωνίας, προτείνονται :
«Η κατάλυση του χρόνου» του Μιχ. Αλμπάτη – εκδόσεις «Νήσος»
1941. Σε μια μικρή πόλη της κατεχόμενης Τσεχοσλοβακίας ένα δεκατριάχρονο εβραιόπουλο θα διαφύγει από το πεπρωμένο της φυλής του, βρίσκοντας καταφύγιο σε μια σοφίτα που είναι ολόκληρη μια ξεχασμένη βιβλιοθήκη με χιλιάδες πολυκαιρισμένα βιβλία. Εκεί θα περάσει το υπόλοιπο του Πολέμου, διαβάζοντας ασταμάτητα, με το πνεύμα του να μπολιάζεται από το πλήθος των αναγνωσμάτων που ο προηγούμενος κάτοικος, παλιός επαναστάτης, είχε κατά τη διάρκεια του περιπετειώδους βίου του συλλέξει.
Μέσα απ’ τη σοφίτα, ο Γιόσουα, έχοντας δυο φίλους σαν αποστόλους, κοινωνεί στους νέους της πόλης τις ανατρεπτικές ιδέες που τα τόσα αναγνώσματα του εμφύσησαν, σπέρνοντας τον σπόρο της ανυπακοής, της αμφισβήτησης, της ανταρσίας και προσκαλώντας τους να εποικίσουν την πραγματικότητα με μυριάδες παράφορους οραματισμούς, δίδοντας μορφή και περιεχόμενο στην Ουτοπία… (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).
“… Βιβλία… Λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουνε τι κρύβει ετούτη η λέξη. Οι περισσότεροι δεν ανοίγουν ούτε ένα στη ζωή τους, άλλοι τα έχουνε για να σκοτώνουνε την ώρα τους, λίγοι είναι οι μυημένοι, αυτοί που ξέρουν πόση μαγεία μα και πόσο κίνδυνο κρύβει αυτή η απλή πράξη, να παίρνεις ένα βιβλίο στα χέρια σου κι ανοίγοντάς το να αρχίζεις να διαβάζεις… Δεν θα είσαι πια ο ίδιος άνθρωπος όταν στην τελευταία του σελίδα θα έχεις φτάσει, σαν το ποτάμι του Ηρακλείτου είναι κι αυτά, ούτε και το βιβλίο θα ‘ναι πια το ίδιο, κάθε αναγνώστης το γεμίζει με καινούργιες σημασίες… (Απόσπασμα από την έκδοση)
«Ο βιβλιοπώλης του Σελινούντα» του Roberto Vecchioni -– Εκδόσεις : Κριτική
“Η λέξη δεν είναι ένα αντικείμενο τυχαίο, δεν είναι εμπορεύσιμο αγαθό ή κάποια συμφωνία που φέρνουμε στα μέτρα μας. Είναι εν τέλει η ιστορία η ίδια. Η ευφυϊα που προσαρμόζεται και επινοεί. Είναι το συναίσθημα που δίνει τον τόνο, τον ρυθμό, τη χάρη και την ένταση. Είναι η μορφή και το πρόσωπο της βουβής κατάστασης της καρδιάς»
«Η λέξη έχει λειτουργία υπενθυμητική. Επαναφέρει στη μνήμη μας το πώς ήμασταν, γιατί υπάρχουμε και πώς θα καταλήξουμε. Μας τα υπενθυμίζει μέσω της εσωτερικής ύπαρξής της και μέσω της μνήμης, που καταφέρνει να επιβάλλεται και στα νέα της χρώματα και στις παλιές της σημασίες. Γιατί αν τον υλικό κόσμο τον έπλασε ο Θεός, οι λέξεις είναι αυτό που ξαναέπλασε ο άνθρωπος : αυτό που ονομάζουμε ζωή»
«Δεν είναι οι λέξεις που σε κάνουν σπουδαίο. Εσύ είσαι αυτός που θα κάνει σπουδαίες τις λέξεις τις δικές σου και των άλλων, όταν απέχεις από το να τις προφέρεις, όπως ένας ερημίτης απέχει από την παραζάλη των μίντια, από παιχνίδια ψεύτικα και από την αισθητική ματαιότητα. Τότε και μόνον τότε θα σουδώσουν οι λέξεις τη δύναμη να τιθασεύεις τους τυφώνες και να ορίζεις τις παλίρροιες».
Η πρώτη λογοτεχνική προσπάθεια του μέλους της «Λέσχης Ανάγνωσης ΣΑΑΚ Ανατόλια» Θάλειας Μακρίδου – Τσιάβου, αποφοίτου ’74 μας έφερε συν-πλοηγούς στο δικό της «Ταξίδια σε αχαρτογράφητα νερά» – εκδόσεις Βακχικόν.
Έντεκα προσωπικές διαδρομές οι οποίες ορίζονται από τις συγκρούσεις των πρωταγωνιστών με την αδυσώπητη πραγματικότητα που τους περιβάλλει αλλά και από τις δυνάμεις που διαθέτει ο καθένας τους για να αλλάξει τον ρου των γεγονότων. Και είναι η αδήριτη ανάγκη για επιβίωση, συμπόνια, ελπίδα αυτή που τους ωθεί συνεχώς, αναπόδραστα, σε κάποια ακτή, στην τελική ρήξη, με διαφορετικό κάθε φορά αποτέλεσμα. Η προσφυγιά και η μοναξιά τόσο του σώματος όσο ενίοτε και της ψυχής, η πείνα στις ίδιες παραμέτρους, η ερημιά αλλά και η ταυτότητά της στην πολυκοσμία, το φυσικό και το μεταφυσικό, το σισσύφειο άχθος των απλών σε κάποιες άλλες εποχές είναι τα θέματά της με τα οποία η συγγραφέας μας ταξιδεύει στις γειτονιές της πόλης μας αλλά και στην μεγάλη Μαύρη Ήπειρο, μετά την πολυετή της παρουσία εκεί!
Καλό καλοκαίρι, με υγεία, χαρά και όμορφες αναγνώσεις, με ή και χωρίς μυστήριο!!
